آموزش فرانت اند
شاید برای شما هم سوال باشد که برنامه نویسی فرانت اند چیست؟ اگر شما هم از جمله افرادی هستید که بارها عبارات فرانت اند و بک اند را شنیدهاید ولی معنی و مفهوم آنها را نمیدانستید این محتوا میتواند برای شما مفید باشد. اغلب برنامه نویسانی که در حوزهی وب کار میکنند، این سوال را از یکدیگر میپرسند: برنامه نویس بک اند هستی یا برنامه نویس فرانت اند؟
برای اینکه بدانید برنامه نویسی فرانت اند چیست و برنامه نویس Front End کیست، ابتدا باید بدانید که Front end چیست؟ ما در این مقاله، برنامه نویسی فرانت اند، موارد مورد نیاز برای یادگیری آن و تفاوتهای برنامه نویس فرانت اند با سایر حوزهها را توضیح میدهیم.
Front end چیست؟
فرانت اند یا Front End، به بخش قابل مشاهدهی یک وب سایت یا نرم افزار توسط کاربران میگویند. فرانت اند، کدهای غیر قابل فهم برای کاربران را در قالب ظاهری گرافیکی و بصری به آنها نمایش میدهد تا بتوانند به راحتی از بخشهای مختلف سایت استفاده کنند. در این بخش، فرمهای ورودی اطلاعات، صداها، تصاویر، ویدئوها و به صورت کلی هر چیز دیگری که برای کاربر قابل درک باشد، قرار میگیرد.
فرانت اند به دو بخش اصلی طراحی و توسعه رابط کاربری تقسیم میشود. در بخش طراحی، طراحان با نرم افزارهای گرافیکی مانند فتوشاپ، ادوبی ایکس دی، فیگما و… ظاهر سایت را طراحی میکنند. اما بخش توسعهی رابط کاربری مربوط به پیاده سازی ظاهر سایت در قالب کدهای HTML ،CSS و جاوا اسکریپت است. بخش قابل مشاهده سایت برای کاربران در سمت فرانت را سمت کاربر یا Client Side مینامند. بنابراین کدهای نوشته شده در سمت فرانت اند، در مرورگر کاربر پردازش و اجرا میشوند. یعنی کاربر به راحتی به این کدها دسترسی مستقیم دارد و میتواند آنها را مشاهده کند. فرانت اند با بخش بک اند (Backend) در ارتباط مستقیم است و بر روی تجربه کاربران هنگام استفاده از محصول تاثیر بسیاری میگذارد.
امروزه به دلیل استفاده کاربران از دستگاههای مختلف، طراحی سایت کمی پیچیدهتر شده و بنابراین طراح مجبور است تا تمام این موارد و فاکتورها را در طراحی سایت در نظر بگیرد. آنها باید مطمئن شوند که سایت در مرورگرهای مختلف، سیستمعاملهای مختلف و دستگاههای مختلف به درستی نمایش داده میشود و این امر نیاز به برنامهریزی دقیق از سوی توسعهدهنده فرانتاند دارد.
به طور معمول، مسئولیتهای یک توسعه دهنده فرانتاند عبارتاند از:
- توجه به تجربه کاربری
- طراحی ظاهر وبسایت با استفاده از زبانهای برنامه نویسی HTML، CSS و جاوا اسکریپت
- طراحی رابط کاربردی برای وبسایتها
- بهبود تعامل کاربر با سایت در تمام مرورگرها
- طراحی وبسایتها برای نسخه موبایل
- همکاری با تیم سئو برای پیاده سازی درخواستهای آنها
- تست قابلیتهای مختلف سایت و رفع هر گونه اشکال
زبانهای برنامه نویسی فرانت (Front end) کدامند؟
اکثر توسعه دهندگان Front end بخش زیادی از زمان خود را صرف کار با زبانهای برنامه نویسی HTML، CSS و جاوا اسکریپت میکنند و باید در هر کدام از این زبانها مهارت کافی داشته باشند تا بتوانند به اهداف خود دست پیدا کنند.
توسعه دهندگان فرانتاند از HTML برای چیدمان ساختار و محتوای کلی وبسایت، از CSS برای قالببندی و از جاوا اسکریپت برای پیادهسازی ویژگیهای پیچیده استفاده میکنند. علاوه بر این، آنها ممکن است از AJAX (ترکیبی از جاوا اسکریپت و XML) برای به روز رسانی بخشهای خاصی از وبسایت استفاده کنند.
برنامه نویسان فرانتاند ممکن است از پایتون، روبی یا پی اچ پی نیز استفاده کنند تا بتوانند به راحتی میان دادهها با بکاند وبسایت ارتباط برقرار کنند.
زبان CSS
CSS یک زبان برنامه نویسی وب است که به برنامه نویسان کمک میکند تا قالب بندی وبسایت و همچنین ظاهر آن را به شکلی کاربرپسند طراحی کنند. از این زبان برنامه نویسی، همچنین برای توصیف سندهای نوشته شده در HTML یا XML استفاده میشود. CSS است که تعیین میکند در طراحی وبسایت چگونه عناصر باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند و کاربر در کدام قالببندی میتواند تجربه بهتری داشته باشد.
با استفاده از CSS، میتوانید رنگ متن، سبک فونتها، فاصله بین پاراگرافها، نحوه اندازهگذاری و چیدمان ستونها، تصاویر پسزمینه، رنگ پس زمینه صفحات وبسایت، چیدمان صفحات، نمایش وبسایت برای دستگاههای مختلف و اندازه صفحات را انتخاب کنید.
یادگیری CSS دشوار نیست، اما از آنجایی که زبانی سرشار از جزئیات است، یادگیری آن میتواند کمی گیج کننده باشد. یادگیری اصول اولیه CSS به هیچ وجه زمانبر نیست. اما با این حال، اگر میخواهید به CSS مسلط شوید، باید برای آن زمان بگذارید.
زبان HTML
HTML به عنوان هسته اصلی هر صفحه از وبسایت به شمار میآید. برای طراحان وبسایت دانستن زبان برنامه نویسی HTML یک ضرورت به شمار میآید. در واقع هر شخصی که میخواهد کدنویسی برای طراحی وبسایت را آغاز کند، باید از یادگیری HTML کار را شروع کند و خوشبختانه، یادگیری آن به شدت آسان است.
زبان HTML یک زبان برنامه نویسی نشانهگذاری است و زبانهای نشانهگذاری کاربردی شبیه به تگهای محتوای وبسایت را دارند. با این تفاوت که از HTML به عنوان زبانی برای نشانهگذاری عناصر مختلف یک وبسایت استفاده میشود. برای مثال، از HTML برای تعریف تگهای هدر، تگ پاراگراف، تگ تصویر و غیره استفاده میشود. هر صفحه از وبسایت مجموعهای از این تگهای HTML دارد که محتوای کلی صفحه را نشان میدهند.
با استفاده از HTML، میتوانید به صفحات عنوان اضافه کنید، پاراگرافها را قالببندی کنید، فاصله میان خطوط را تنظیم کنید، فهرست بسازید، قسمتهایی از متن را هایلایت کنید، کاراکترهای خاص در صفحه به وجود آورید، تصاویر به صفحه اضافه کنید، جدول بسازید و خیلی چیزهای دیگر.
جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت نسبت به HTML یا CSS زبان پیچیدهتری است. امروزه جاوا اسکریپت در تمام مرورگرها پشتیبانی میشود و تقریباً در هر سایتی برای قویتر شدن و بهبود عملکرد استفاده میشود.
جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی مبتنی بر منطق است که میتواند برای اصلاح محتوای وبسایت و بهبود تجربه کاربردی مورد استفاده قرار بگیرد. جاوا اسکریپت در مواردی مانند دکمه کال تو اکشن، گرافیک وبسایت و اضافه کردن انیمیشن به وبسایت استفاده دارد. همچنین برای ساخت اپلیکیشنهای تلفن همراه و ایجاد برنامههای سمت سرور نیز میتوان از جاوا اسکریپت استفاده کرد.
سختترین بخش برنامه نویسی یادگیری آن است و این در مورد جاوا اسکریپت نیز صدق میکند. اما هنگامی که اصول اولیه را یاد گرفتید، به راحتی میتوانید در این زبان حرفهای شوید و از آن در فرانت اند استفاده کنید.
برای برنامه نویسی فرانت اند به چه مهارت هایی نیاز داریم؟
حال که متوجه شدید که برنامه نویسی فرانت اند چیست، در این بخش میخواهیم مهارتهایی را بررسی کنیم که برای توسعهی بخش فرانت اند نیاز است. فرانت اند یکی از مهمترین جنبههای یک کسب و کار است، زیرا اولین درگاهی است که کارفرما میتواند با مشتری خود ارتباط برقرار کند و اگر ظاهر مناسبی برای این درگاه نداشته باشد، فرصت خود را از دست خواهد داد. پس کسانی که قصد دارند طراح و توسعه دهنده فرانتاند شوند باید ویژگیها و مهارتهای مختلفی را داشته باشند. در ادامه به برخی از مهمترین مهارتهای یک برنامه نویس فرانت اند اشاره میکنیم.
یادگیری زبانهای برنامه نویسی HTML ،CSS و جاوا اسکریپت
اگر میخواهید به یک توسعه دهنده Front-End تبدیل شوید، در مرحله اول باید بتوانید به صورت حرفهای با HTML ، CSS و JavaScript کدنویسی کنید. کدنویسی فرانت اند، نسبت به سایر حوزههای برنامه نویسی آسانتر است و منابع زیادی در اینترنت وجود دارند تا روند یادگیری را سریعتر کنند. علاوه بر آن، برای هر مشکلی که به آن برخورد میکنید، یک راه حل در انجمنهای پرسش و پاسخ پیدا میشود.
آشنایی با کتابخانهها و فریمورکهای فرانت اند Javascript
به دلیل استانداردهای زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، میتوان با آن پیاده سازیهای متنوعی را انجام داد. به همین دلیل هرازگاهی یک فریمورک جدید و سفارشی به مجموعه فریمورکهای جاوا اسکریپت اضافه میشود. فریمورکهای جاوا اسکریپت امکانات بسیار زیاد و پیشرفتهای را در اختیار طراحان فرانت اند قرار میدهند. از جمله این فریمورکها میتوان به Vu.js، Angular و… اشاره کرد.
آشنایی با اصول طراحی واکنشگرا
یک رابط کاربری استاندارد باید به گونهای باشد که در دستگاهها و پلتفرمهای مختلف، عملکرد اپلیکیشن را دچار اختلال نکند. پس باید بتواند متناسب با نوع دستگاهی که در حال اجرای آن است، واکنش مناسب نشان دهد. اگر رابط کاربری به درستی طراحی نشود، ارزش سایت یا برنامه را از بین میبرد و کاربر با محصول شما کار نمیکند.
یادگیری نرم افزارهای گرافیکی مانند فتوشاپ
تصور کنید میخواهید یک صفحهی وب را پیاده سازی کنید که پیچیدگی المانهای آن بالا است. در این حالت بهتر است که قبل از شروع کدنویسی طرح آن را با فتوشاپ ترسیم کرده و بعد از موافقت اعضای تیم آن را پیاده سازی کنید. نرم افزارهای گرافیکی مانند Adobe xd، Figma و… در بیشتر مراحل طراحی یک رابط کاربری توسط طراحان فرانت مورد استفاده قرار میگیرند. پس یادگیری حداقل یکی از آنها برای برنامه نویس فرانت اند الزامی است.
داشتن سلیقه و خلاقیت
طراح فرانت اند باید از طرح هایی خلاقانه، کاربرپسند و چشم نواز برای ظاهر یک اپلیکیشن استفاده کند. یک طراح موفق کسی است که بتواند رابط کاربری زیبا منطق بر استانداردهای ظاهری و تجربه کاربری ایجاد کند. ایجاد همین تفاوتهای ظاهری و طرحهای جذاب است که کار شما را از سایر رقبا جدا میکند.
یکی از راههای تقویت نوآوری و خلاقیت دیدن کارهای مشابه در سایت dribble و یا چند نمونه قالب وردپرس است که در بسیاری از موارد با استانداردهای بالایی طراحی شده و مورد توجه کاربران قرار گرفته است. از کنار هم قرار دادن بهترین نمونهها میتوانید نقاط قوت هر کدام را درک کرده و ایدههای جالبی ارائه کنید.
آشنایی با اصول تجربه کاربری
توسعه دهندهی فرانت اند باید به خوبی نیازهای کاربران را بشناسد. او باید بتواند رابط کاربری یک اپلیکیشن را به گونهای طراحی کند که کاربران بهترین تجربه را حین استفاده از آن به دست آورند. در حقیقت، کلید موفقیت یک برنامه نویس فرانت اند، این است که در مرحلهی اول کاربر و نیازهایش را بشناسد و در مرحلهی بعد بتواند براساس آن نیاز، یک صفحه را طراحی و پیاده سازی کند.
مهارت های مورد نیاز برای برنامه نویس فرانت اند شدن
از آنجایی که برنامه نویسان فرانتاند از مهمترین افراد در توسعه وبسایت و برنامه هستند، بنابراین باید لیستی از مهارتها را داشته باشند تا بتوانند در این حوزه به خوبی عمل کنند. مهارتهای یک توسعهدهنده فرانتاند شامل موارد زیر میشود:
- در زبانهای برنامه نویسی مانند HTML، CSS، جاوا اسکریپت و جی کوئری مهارت داشته باشد
- CSS سمت سرور را درک کند
- در برنامههای طراحی گرافیک (مانند Adobe Illustrator) تجربه کار داشته باشد
- اصول سئو را بشناسد
- در حل مسئله مهارت داشته باشد
- در برقراری ارتباط با اعضای تیم، مدیران و مشتریان مهارت داشته باشید
- مدیریت زمان بداند
چشم انداز شغلی برنامه نویس فرانتاند
به طور کلی، آینده برای هر کسی که میخواهد به یک توسعهدهنده فرانتاند تبدیل شود، روشن به نظر میرسد. آخرین مطالعات پیش بینی میکنند که در بسیاری از کشورهای جهان بسیاری از شرکتها به برنامه نویسان فرانتاند نیاز خواهند داشت و در حال حاضر نیز بازار کار در این حوزه دچار کمبود نیروی انسانی است.
طبق آمارهای اداره آمار کار آمریکا، پیشبینی میشود که استخدام توسعهدهندگان وب از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۶ میزان ۱۵ درصد رشد داشته باشد. این نرخ بسیار سریعتر از میانگین همه مشاغل دیگر است.
اگرچه این اعداد باورنکردنی به نظر میرسند، اما اگر به تاریخ و زمان آن دقت کنید، چندان تعجب آور نیست. افزایش استفاده از اینترنت، به ویژه در زمینه موبایل، به معنای نیاز بیشتر به رابط کاربری است که به نوبه خود حرفه برنامه نویسی فرانتاند را پرتقاضا میکند. توسعه وب زمینهای است که میزان رشد و فرصتهای شغلی آن با محبوبیت اینترنت مرتبط است و البته در حال حاضر میزان استفاده از اینترنت روز به روز در حال افزایش است.
درآمد و حقوق برنامه نویس فرانت اند چقدر است؟
درآمد یک توسعه دهنده Front-End در جهان بین 65 هزار دلار تا 110 هزار دلار است و در کشور ما از سه میلیون تومان شروع میشود و بسته به عنوان شغل تا بالای ده میلیون تومان نیز میرسد. عناوین زیادی برای افرادی که در حوزهی فرانت اند کار میکنند، وجود دارد. این مشاغل بسته به وظیفهای که دارند، در میزان حقوق دریافتی هم تفاوت دارند. برخی از مشاغل مهم فرانت اند عبارتند از:
- Front-End Developer
- Front-End Engineer (با نام مستعار JavaScript Developer یا Full Stack JavaScript Developer)
- CSS / HTML Developer
- Front-End Designer Web
- توسعه دهنده / مهندس UI (User Interface)
- Mobile / Tablet Front-End Developer
- Front-End Expert SEO
- Front-End DevOps
- Test-End Testing / Q
توجه: اگر اصطلاحات “Full Stack” یا اصطلاحات عمومی “Web Developer” در عناوین شغلی را پیدا کردید، ممکن است این کلمات توسط یک کارفرما برای توصیف نقشی بهکار رود که مسئولیت کلیه جنبههای توسعهی وب / برنامهها را در بر میگیرد، یعنی هر دو بخش Backend و Front-End. پس سعی کنید که قبل از شروع کار، مسئولیتها و وظایفی که به آن متعهد میشوید را با کارفرمای خود مشخص کنید.
تفاوت برنامه نویسی فرانت اند و بک اند چیست؟
اغلب سایتها به یک برنامه نویس Backend نیاز دارند تا منطق سایت را به وسیله زبانهای برنامه نویسی پیادهسازی کنند. بک اند یا Back-end به بخشی از یک وب سایت یا نرم افزار میگویند که برای کاربران قابل مشاهده نیست. به عبارتی دیگر هسته و مغز یک سایت است که وظیفهی کنترل منطق آن را بر عهده دارد. کاربران به کدهای نوشتهشده در بخش بک اند دسترسی ندارند و نمیتوانند آنها را مشاهده کنند. بخش بک اند با سرور اصلی (که سایت روی آن قرار گرفته است) و پایگاه داده سروکار دارد.
هنگامی که کاربر روی یک دکمه کلیک میکند، در اصل روی یکی از المانهای بخش فرانت اند کلیک کرده است. فرانت اند این کلیک را شناسایی کرده و براساس کدی که برنامه نویس فرانت اند نوشته است، درخواست خود را به بخش بک اند ارجاع میدهد. با استفاده از منطقی که برنامه نویس بک اند کد آن را پیاده سازی کرده است، آن درخواست اجرا میشود. در این بخش است که ممکن است اطلاعاتی از پایگاه داده گرفته شود یا پردازشی در کدهای بک اند انجام شود و نیازی به برقراری ارتباط با پایگاه داده نباشد. در نهایت جواب نهایی دوباره توسط بخش بک اند به فرانت اند فرستاده میشود و فرانت اند آن را به کاربر در قالب المانهای گرافیکی مثل پیام متنی، تصویر و… نشان میدهد.
تفاوت برنامه نویس فرانت اند و طراح رابط کاربری (Ui) چیست؟
همانطور که در بخشهای قبل گفتیم، فرانت اند از دو بخش طراحی و توسعهی رابط کاربری تشکیل شده است. به بخش طراحی تجربهی کاربری (User Experience) یا به اصطلاح UX گفته میشود. UX مشخص میکند که تعامل کاربر با یک نرم افزار یا یک وب سایت چگونه باید باشد. بخش توسعهی رابط کاربری (User Interface) هم UI نامیده میشود. UI بر این نکته تمرکز دارد که این ارتباط یا همان رابط کاربری، چگونه به نمایش گذاشته میشود.
پس طراحان UX مشخص میکنند که طراحی صفحات شامل چه المانهایی باشد (مثلا صفحهی مورد نظر نیاز به دکمه دارد یا خیر) در حالی که تیم UI روی ظاهر و پیاده سازی این المانها کار میکند. این دو در کنار هم، بخش فرانت اند را تشکیل میدهند. در بسیاری از مشاغل به خصوص در داخل کشور، هنگامی که به عنوان یک برنامه نویس فرانت اند استخدام میشوید، کارفرما از شما انتظار دارد که مهارت بالایی در پیاده سازی رابط کاربری داشته و در کنار آن، بعد از نیازسنجی سیستم با سایر اعضای شرکت، بتوانید طراحی مناسبی را پیشنهاد دهید. اما اگر به عنوان یک طراح رابط کاربری مشغول به کار شدید، درمورد طراحی المانها تعهدی ندارید. هرچند که همیشه کمی آشنایی با UX، کار شما را به عنوان برنامه نویس سرعت میبخشد و از اضافه کاری جلوگیری میکند.