تاریخچه برنامه‌نویسی – سرگذشت جذاب برنامه نویسی از گذشته تا حال

9894
تاریخچه برنامه نویسی

عصر، عصرِ تکنولوژی است و دنیا روز‌به‌روز بیشتر به سمت داده‌‌محور‌شدن پیش می‌رود. در چنین مقطعی از تاریخ، اهمیت برنامه‌نویسی کامپیوتر و داشتن سواد دیجیتال از همیشه بیشتر مشهود است. احتمالاً شما هم بیش از قبل کلمه‌ی برنامه‌نویسی را از این‌و‌آن می‌شنوید. در سال‌های اخیر، محبوبیت برنامه‌نویسی به اوج خود رسیده و حالا تقاضا برای آموزش برنامه‌نویسی بیش از هر مهارت دیگری است.

بسیاری از افراد به یادگیری برنامه‌نویسی رو آورده‌اند تا با افزایش مهارت‌های خود، آینده‌شان را در شرایط ناپایدار اقتصادی تضمین کنند. در این مقاله از کوئرا بلاگ، درباره‌ی آنچه بر برنامه‌نویسی گذشته است نوشته‌ایم. تاریخچه برنامه نویسی را با هم بخوانیم؛ سرگذشتی که پیچیدگی‌اش چیزی از جذابیت داستان آن کم نمی‌کند. 

برنامه نویسی چیست؟

امروزه ردپای برنامه‌نویسی را تقریبا می‌توان در همه جا یافت. صنایع مختلفی چون پزشکی، حمل و نقل، خودروسازی و حتی بازی‌ها و فیلم‌هایی که اوقات فراغتتان را پر می‌کنند، همگی به نوعی از مسیر برنامه‌نویسی گذر کرده‌اند.اما برنامه‌نویسی چیست؟ برنامه‌نویسی فرآیندی‌ست که در پی آن دستوراتی به کامپیوتر داده می‌شود تا از آن برای انجام هدفی مشخص بهره برده شود. برای این کار از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلفی استفاده می‌کنیم که اگرچه تفاوت‌های زیادی با هم دارند، اما در نهایت هدفشان پیشبرد یک برنامه مشخص است.

بیشتر بخوانید: برنامه‌نویسی چیست؟

زبان برنامه‌نویسی چیست؟

زبان وسیله‌ای برای به اشتراک گذاشتن نظرات، احساسات و افکار است. به طور مثال زبان فارسی باعث شده تا امروز ما بتوانیم دانسته‌های خود را از طریق این مقاله با شما به اشتراک بگذاریم. زبان برنامه‌نویسی نیز زبانی کامپیوتری است که توسعه‌دهندگان از طریق آن با کامپیوتر ارتباط برقرار می‌کنند و دستورات مورد نیاز را در بستر زبان برنامه‌نویسی به کامپیوتر می‌دهند. زبان‌های برنامه‌نویسی انواع مختلفی دارند و برای اهداف متفاوتی استفاده می‌شوند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

انواع زبان های برنامه نویسی

زبان‌های برنامه‌نویسی به طور کلی به دو دسته زبان‌های سطح بالا و زبان‌های سطح پایین تقسیم می‌شوند.

زبان‌های سطح پایین

زبان سطح پایین زبانی وابسته به ماشین (0 و 1) است. برنامه‌های نوشته شده با این زبان‌ها بدون نیاز به مفسر یا کامپایلر اجرا می‌شوند و با حذف شدن این واسطه‌ها، سرعت اجرای برنامه‌ها بالاتر می‌رود. خود این زبان‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند.

زبان ماشین

زبان ماشین یا کد ماشین نمونه‌ای از زبان‌های برنامه‌نویسی سطح پایین است. خواندن این کد برای کامپیوتر بسیار آسان است چرا که به شکل دودویی نمایش داده می‌شود. بنابراین هیچ نیازی به ترجمه نیست چون سیستم مستقیما منظور برنامه را می‌فهمد. مزیت زبان ماشین این است که به برنامه نویس کمک می‌کند تا برنامه‌ها را با سرعت بیشتری نسبت به زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا اجرا کند. 

زبان اسمبلی

زبان اسمبلی یا ASM هم یک نوع زبان برنامه‌نویسی سطح پایین است که برای پردازنده‌های خاص طراحی شده است. این زبان مجموعه دستورات را به صورت نمادین و قابل فهم برای انسان نشان می‌دهد. برای تبدیل زبان اسمبلی به زبان ماشین از اسمبلر استفاده می شود. مزیت زبان اسمبلی این است که برای اجرای یک برنامه، حافظه کمتری و زمان اجرای کمتری نیاز دارد. 

زبان‌های سطح بالا

ظهور زبان‌های سطح بالا در تاریخچه برنامه‌ نویسی به سال ۱۹۵۳ برمی‌گردد. این زبان‌ها شباهت بیشتری به زبان انسان داشته و از این رو به یک کامپایلر یا مفسر برای تبدیل کد به زبان ماشین نیاز دارند. هر چند که زبان‌های سطح بالا به طور کلی از سرعت کم‌تری نسبت به زبان‌های سطح پایین برخوردارند اما خواندن، نوشتن و مدیریت کد در آن‌ها راحت‌تر است. زبان‌های Python ،Java ،JavaScript ،PHP و Swift نمونه‌هایی از زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا هستند. این زبان‌ها خود به دو بخش تقسیم می‌شوند.

زبان رویه‌ای یا POP

زبان برنامه‌نویسی رویه‌ای یا POP از برنامه‌نویسی ساختاری برگرفته شده و بر اساس مفهوم فراخوانی رویه‌ها(Procedure call) استوار است. این زبان پس از ایجاد فضاهایی در حافظه تحت عنوان متغیر، برنامه را به رویه‌های کوچکتری به نام روتین‌ها یا توابع تقسیم می‌کند و مزیتش این است که به برنامه‌نویسان کمک می‌کند تا به راحتی جریان برنامه را پیگیری کرده و کدها را در قسمت‌های مختلف برنامه مجدداً استفاده کنند. 

زبان برنامه‌نویسی شی‌گرا یا OOP 

در زبان برنامه نویسی شی گرا یا OOP، برنامه‌ها به بخش‌های کوچکتری به نام اشیاء تقسیم می‌شوند. این زبان برای پیاده‌سازی موجودیت‌های واقعی مانند ارث‌بری (Inheritance)، چندریختی (Polymorphism)، تجربه‌سازی (Abstraction) و غیره در برنامه‌ها استفاده می‌شود تا برنامه قابل استفاده مجدد، کارآمد و آسان باشد. از آن‌جایی که این زبان‌ها بر پایه اشیاء مستقل کار می‌کنند، تغییر کد یا اضافه کردن قابلیت‌های جدید به برنامه به نسبت زبان رویه‌ای بسیار آسان‌تر انجام می‌شود.

ممکن است به این مقاله هم علاقه‌مند باشید: MRO در پایتون

زبان‌های سطح متوسط

زبان‌های متوسط که با نام زبان واسط نیز شناخته دمی‌شوند، در سطحی بین زبان‌های سطح بالا و زبان‌های سطح پایین قرار دارند. مزیت این زبان‌ها این است که تجربه کاربری خوب و نزدیکی با زبان انسان و ماشین را موازی یکدیگر تامین می‌کنند. زبان‌های C و ++C نمونه‌هایی از این زبان‌ها هستند.

Ada Lovelace اولین برنامه‌نویس تاریخ

تاریخچه برنامه نویسی

Ada Lovelace؛ اولین برنامه‌نویس تاریخ

چشمانتان را ببندید و یک برنامه‌نویس را در حال کد‌نویسی در ذهنتان تصور کنید. اگر شما هم تصویر یک مرد را در ذهنتان مجسم کردید، بدانید که تنها نیستید. شاید ذهن ما این سوگیری را دارد که برنامه‌نویسی را شغلی مردانه بداند. اما جالب است بدانید که اولین برنامه‌نویس دنیا یک خانم بوده است. در واقع این ریاضی‌دان بریتانیایی، Lady Ada Lovelace، بود که در تاریخچه برنامه نویسی لقب اولین برنامه‌نویس را گرفت.

Lovelace چطور به برنامه‌نویسی علاقه‌مند شد؟

درباره‌ی چیزی حدود به دویست سال قبل صحبت می‌کنیم. Lovelace در سال ۱۸۳۳ با Charles Babbage دیدار کرد. آقای Babbage یک دانشمند و مخترع بود. او در حال ساخت ماشینی بود که کاملاً می‌‌توانست برنامه‌نویسی شود. امروزه این ماشین را با نام «موتور تحلیلی» می‌شناسیم. چیزی نگذشت که Lovelace شیفته‌ی این ماشین شد. فردی مثل او به‌راحتی می‌توانست پتانسیل بسیار بالای این دستگاه را درک کند.

او خیلی زود فهمید که این کامپیوتر چیزی بسیار فراتر از یک محاسبه‌گرِ صرف است. این ماشین دستگاهی بود که می‌توانست دستور‌العمل‌ها و حافظه‌ی خود را اصلاح و در آن‌ها تغییراتی ایجاد کند. برای اثبات نقطه‌نظرش، Lovelace چیزی را نوشت که بعد‌ها لقب اولین برنامه‌ی کامپیوتر را گرفت.

الگوریتم طراحی شده توسط Lovelace

Lovelace الگوریتمی را طراحی کرد که موتور تحلیلی به‌وسیله‌ی آن می‌توانست اعداد برنولی را محاسبه کند. موتور تحلیلی تعدادی از مفاهیم محاسباتی را به دنیا عرضه کرد که حتی تا به امروز هم از آن‌ها استفاده می‌شود. قابلیت‌های این برنامه شامل یک مخزن و یک کارخانه بود که قابل‌قیاس با حافظه و پردازشگر امروزی هستند. ورودی و خروجی‌ها با استفاده از کارت‌های پانچ‌شده ارائه می‌شد. کارت‌های پانچ‌شده اختراع Jacquard در اوایل دهه‌ی ۱۸۰۰ بودند.

متاسفانه نه Babbage توانست کامپیوترش را بسازد و نه Lovelace با مرگ زود‌هنگامش در ۳۶ سالگی، اجرا‌شدن کد‌هایش را دید. با این حال، موتور تحلیلیِ Babbage پیش‌زمینه‌ای بر اولین کامپیوتر مکانیکیِ عمومی شد.

تاریخچه برنامه نویسی

تاریخچه برنامه نویسی: اولین برنامه‌ی کامپیوتری، نوشته‌شده توسط Ada Lovelace

سرنوشت Babbage

در ادامه، سرنوشت موتور تحلیلیِ Babbage به دست یک آمریکایی به نام Herman Hollerith افتاد. Hollerith در سال ۱۸۹۰ از وجود این دستگاه با‌خبر شد. او از کارت‌های پانچ‌شده و تقویت‌کننده‌ی الکترومغناطیسیِ موتور تحلیلی ایده گرفت و ماشین خودش را ساخت. اداره‌ی سرشماری آمریکا در سرشماری سال ۱۸۹۰ از این دستگاه استفاده کرد. اگر‌چه این ماشین همه‌ی عملکرد‌هایی که Babbage پیش‌بینی کرده بود را انجام نداد، اما به هر‌ حال کار می‌کرد.

Hollerith به لطف این دستگاه کسب‌و‌کار خودش را راه انداخت. او شرکتی به نام کمپانی ماشین جدول‌بندی (The Tabulation Machine Company) را تأسیس کرد. این شرکت در سال ۱۹۲۴ نامش را به شرکت بین‌المللی ماشین‌های تجاری (International Business Machine Corporation) تغییر داد. بله، و این‌گونه بود که IBM کبیر پا به عرصه‌ی وجود گذاشت.

برنامه‌نویسی در قرن بیستم

قرن بیستم با رشد بی‌سابقه‌ی برنامه‌نویسی همراه شد. اولین کامپیوتر‌های مدرن در دهه‌ی ۱۹۴۰ عرضه شدند. این کامپیوتر‌ها که با نیروی برق کار می‌کردند، سرعت پایین و ظرفیت حافظه‌ی محدودی داشتند. به‌خاطر چنین محدودیت‌هایی، برنامه‌نویسان مجبور بودند که برنامه‌های زبان assembly را به‌صورت دستی بنویسند. اما از آنجایی که assembly یک زبان سطح پایین است، بسیار دشوار است که به‌صورت دستی به آن برنامه‌ داد. اینجا بود که برنامه‌نویسان متوجه نیاز مبرم به زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا شدند. در این صورت، در وقت و انرژی زیادی که باید برای نوشتن برنامه‌های زبان assembly به‌صورت دستی صرف می‌شد، صرفه‌جویی می‌شد.

اولین زبان‌ها در تاریخچه برنامه نویسی 

تاریخچه برنامه نویسی

اعضای تیمِ FORTRAN، اولین زبان برنامه‌نویسی محبوب دنیا

اولین فردی که یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا را طراحی کرد، Konrad Zuse بود. او که یک مهندس آلمانی بود، برای مقاصد مهندسی‌اش زبان برنامه‌نویسیِ Plankalkul را در سال ۱۹۴۳ به وجود آورد. اما به‌دلایلی هیچ‌‌وقت از این زبان استفاده نشد.

خلق اولین زبان برنامه‌نویسی سطح بالا برای کامپوتر‌های برقی در سال ۱۹۴۹ اتفاق افتاد. John Mauchly زبانِ Short Code را عرضه کرد و William F Schmidt آن را به کار برد. Short Code‌ اولین زبان برنامه‌نویسی تابعی بود. این زبان برنامه‌نویسی از عبارت‌های ریاضی که برای انسان‌ها قابل‌درک بود استفاده می‌کرد؛ اما یک نقطه‌ضعف بزرگ داشت. برنامه‌های Short Code هر بار برای اجرا‌شدن باید به کد ماشین ترجمه می‌شدند. این مسئله سرعت را به مقدار قابل‌توجهی کاهش می‌داد. طولی نکشید تا این مشکل با ابداعِ Alick Glennie برطرف شد. Glennie در سال ۱۹۵۲ زبانی به نام Autocode را به وجود آورد. Autocode اولین زبان کامپایلری بود و با استفاده از یک کامپایلر مستقیماً به کدِ ماشین تبدیل می‌شد.

با اینکه Autocode بهتر از زبان‌های قبلی بود، با اقبال چندانی مواجه نشد. اما FORTRAN را می‌توان اولین زبان برنامه‌نویسی محبوب دانست. این زبان در سال ۱۹۵۴ توسط تیمی در IBM توسعه داده شد. این زبان برنامه‌نویسی، قدیمی‌ترین زبان سطح بالایی است که هنوز از آن استفاده می‌شود.

در این زمان هنوز زبان‌های سطح بالایی مثل C ،Java و ++C‌ ابداع نشده بودند. اما می‌توان گفت که خاستگاه این زبان‌ها در زبان Algol است. Algol را یک کمیته‌ی علمی برای استفاده‌های علمی و تحقیقاتی در سال ۱۹۵۸ به وجود آورد.

به وجود آمدن پارادایم‌های برنامه‌نویسی

تاریخچه برنامه نویسی

Bill Gates و Paul Allen، اصلاح‌کنندگان زبان برنامه‌نویسی BASIC

اولین زبان برنامه‌نویسی سطح بالا

COBOL اولین زبان برنامه‌نویسی سطح بالا در تاریخچه برنامه نویسی بود که می‌توانست روی نوع و یا برند کامپیوتر‌ها اجرا شود. این زبان که در سال ۱۹۵۹ توسعه یافت، مخفف عبارت Common Business Oriented Language به معنی زبان تجاریِ متداول است. این زبان در پردازش کارت‌ها، در ATM ها و حتی در فیلم نابودگر (Terminator) به کار رفته است. در همین سال هم بود که John McCarthy زبان LISP را برای استفاده در هوش مصنوعی ابداع کرد. از این زبان هنوز هم استفاده می‌شود.

زبان برنامه‌نویسی BASIC

پس از آن پیشرفت‌های زیادی در زبان‌های برنامه‌نویسی حاصل شد، اما هنوز برنامه‌نویسی یک کار دشوار بود. به همین خاطر، John G. Kemeny و Thomas E. Kurtz یک زبان جدید را ایجاد کردند. ابداع آن‌ها خانواده‌ای از زبان‌های برنامه‌نویسی بود که به‌سادگی می‌شد از آن‌ها استفاده کرد. زبان‌های BASIC در اصل برای دانش‌آموزانی ساخته شد که دانش کافیِ برنامه‌نویسی و ریاضیاتی نداشتند. این همان زبانی بود که سال‌ها بعد توسط Bill Gates و Paul Allen اصلاح شد. اتفاقاً اولین محصول مایکروسافت هم همین نسخه‌ی اصلاح‌شده‌ی BASIC بود.

زبان برنامه‌نویسی C

در سال ۱۹۷۲، Dennis Ritchie زبان برنامه‌نویسی C را توسعه داد. C تبدیل به یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی شد و تأثیر عمیقی بر بسیاری از زبان‌های برنامه‌نویسی بعد از خود مانند Perl ،JavaScript ،Ruby ،GO C++ ،Java و Python گذاشت.

زبان SQL

دو سال بعد یعنی در سال ۱۹۷۴، Donald D. Chamberlin و Raymond F. Boyce زبان SQL را توسعه دادند. SQL مخفف عبارت Structured Query Language است و آن را زبان پرس‌وجوی ساختار‌یافته معنی می‌کنند. این زبان به‌طور خاص برای کار‌ با پایگاه‌های داده توسعه داده شد. حتی تا به امروز نیز SQL یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در حوزه‌ی پایگاه داده محسوب می‌شود.

بسیاری از پارادایم‌های معروف برنامه‌نویسی در بازه‌ی سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ به وجود آمدند. از زبان‌هایی که در این دوره خلق شدند می‌توان به C ،Simular و Prolog اشاره کرد. زبان Simular اولین زبان برنامه‌نویسی بود که از برنامه‌نویسی شی‌ءگرا پشتیبانی می‌کرد و در دهه‌ی ۱۹۶۰ اختراع شد. C نیز که در این دوره به وجود آمد، اولین زبان برنامه‌نویسی سیستم‌ها است. Prolog را هم می‌توان اولین زبان برنامه‌نویسی منطقی دانست.

پیشرفت‌های دهه‌ی ۱۹۸۰ در تاریخچه برنامه نویسی

تاریخچه برنامه نویسی

Bjarne Stroustrup، خالق زبان برنامه‌نویسی ++C

تاریخچه برنامه نویسی در دهه‌ی ۱۹۸۰ شاهد به وجود آمدن پارادایم‌های جدید نبود. اما به‌جای آن، اختراعات دهه‌ی گذشته بهبود یافتند و تقویت شدند. برای نمونه، ++C که بسط‌‌‌یافته‌ی زبان C بود، در این دهه به وجود آمد. این زبان در سال ۱۹۸۳ و توسط Bjarne Stroustrup توسعه یافت. ++C به زبان C یک قابلیت مهم را اضافه کرد: برنامه‌نویسی شی‌ءگرا. به این ترتیب این زبان، برنامه‌نویسی سیستم‌ها را با برنامه‌نویسی شی‌ءگرا ترکیب کرد. امروزه ++C یکی از رایج‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است. این زبان برنامه‌نویسی به‌صورت گسترده در موتور‌های بازی‌های ویدئویی و همچنین توسعه‌ی وب به کار می‌رود. نرم‌افزار‌های پر‌طرف‌داری مثل adobe Photoshop نیز از ++C استفاده می‌کند.

یکی دیگر از جریانات مهمی که در این زمان اتفاق افتاد، استفاده از ماژول‌ها بود. در آینده، ماژول‌ها تبدیل به بخش بسیار مهمی از دنیای برنامه‌نویسی شدند. تعدادی از قابلیت‌های شی‌ءگرایی مانند چند‌ریختی (polymorphism) نیز در این دهه به وجود آمدند.

زبان Objective-C که زبان‌ برنامه‌نویسی اصلیِ به‌کار‌رفته در سیستم‌عامل Apple یعنی macOS و IOS است، در سال ۱۹۸۳ توسعه یافت. از زبان‌های برجسته‌ی دیگری که در این دوره به وجود آمدند می‌توان به این‌ها اشاره کرد: Perl که در سال ۱۹۸۷ توسط Larry Wall توسعه داده شد، TCL که در سال ۱۹۸۸ توسط تیم مرکزی TCL به وجود آمد، و زبان‌های Ada و Common Lisp و Eiffel که به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ و ۱۹۸۴ توسعه داده شدند.

تاریخچه برنامه‌نویسی در عصر اینترنت

تاثیر اینترنت در تاریخچه برنامه نویسی

ظهور CSS، Html و JavaScript

در اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰ دیگر عصر اینترنت شروع شده بود. رشد سریع اینترنت نقطه عطفی مهم در دنیای زبان‌های برنامه‌نویسی محسوب می‌شد. JavaScript که یکی از مهم‌ترین و پرکاربردین‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی امروز است، در سال ۱۹۹۵ ساخته شد. جالب است بدانید که این زبان را Brendan Eich تنها در ۱۰ روز ایجاد کرد. در آن زمان اهمیتی به JavaScript داده نشد و هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که JavaScript روزی به چنین جایگاه بزرگی در دنیای برنامه‌نویسی برسد. اما امروزه این زبان از مطرح‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است. می‌توان گفت که تقریباً همه‌ی وب‌سایت‌ها با JavaScript نوشته شده‌اند.

JavaScript یکی از تکنولوژی‌های اصلی به‌کار‌رفته در World Wide Web‌ است و دوتای دیگر، CSS و HTML هستند. زبان نشانه‌گذاریِ HTML در سال ۱۹۹۰ توسط Tim Berners-Lee توسعه یافت. این زبان امروزه یکی از محبوب‌ترین و پر‌کاربرد‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی در دنیاست.

ظهور Java

یکی دیگر از زبان‌های برنامه‌نویسی سطح بالا که در دهه‌ی ۱۹۹۰ پا به عرصه گذاشت Java بود. Java‌ در ابتدا برای استفاده در جعبه‌های کابل و دستگاه‌‌های دستی توسعه پیدا کرده بود. اما این زبان امروزه به‌قدری پیشرفت کرده که آن را در همه‌جا می‌بینیم. از World Wide Web گرفته تا کامپیوتر‌ها و گوشی‌های هوشمند و حتی پارکومتر‌ها، همه از Java استفاده می‌کنند. Java امروزه یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است.

انقلاب Python

تا سال ۱۹۹۱ زبان‌هایی عالی توسعه یافتند. همان طور که دیدیم C هم جزء این زبان‌ها بود. اما مشکلی وجود داشت: نوشتن کد با بسیاری از این زبان‌های برنامه‌نویسی دشوار بود. گاهی حتی برای برنامه‌نویسان با‌تجربه نیز سینتکس‌ها دشوار و پیچیده بودند. اما سال ۱۹۹‍۱ نقطه عطفی در این زمینه بود. در این سال، Guido Van Rossum یک زبان برنامه‌نویسی کاربر‌پسند را ایجاد کرد. او این زبان را به‌دلیل علاقه‌ای که به سریال کمدی Monty Python’s Flying Circus داشت، Python نام‌گذاری کرد. Python در سال‌های اخیر تبدیل به یک زبان بسیار محبوب شده است. امروزه Python در کنار Java و JavaScript از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی محسوب می‌شود.

بعضی دیگر از زبان‌های برجسته‌ای که در این دوره توسعه یافتند عبارتند از: Haskell ‌در سال ۱۹۹۱، Visual Basic در سال ۱۹۹۱، Lua‌ در سال ۱۹۹۳، R‌ در سال ۱۹۹۳، Ruby ‌در سال ۱۹۹۵، Ada 95 در سال ۱۹۹۵، PHP ‌در سال ۱۹۹۵ و Rebol در سال ۱۹۹۷. باید به این نکته اشاره کنیم که Haskell یک زبان برنامه‌نویسی کاملاً تابعی است و اساساً برنامه‌نویسی تابعی در این دوره شکل گرفت. از بین این زبان‌ها، زبان برنامه‌نویسی Visual Basic که توسط مایکروسافت ارائه شد، توجه زیادی را به خود جلب کرد. R نیز در تحلیل داده تبدیل به یک زبان پر‌طرف‌دار شد و زبان‌های PHP‌ و Ruby هم به‌طور گسترده در توسعه‌ی وب به کار رفتند.

بیشتر بخوانید: داستان آفرینش ویژوال بیسیک؛ زبانی که ساخت ویندوز را ممکن کرد

رشد زبان‌های برنامه‌نویسی مدرن

تاریخچه برنامه‌ نویسی و زبان‌های جدید

تکامل زبان‌های برنامه‌نویسی در قرن جدید نیز ادامه پیدا کرد. مایکروسافت در سال ۲۰۰۱، #C را توسعه داد. این زبان بسیار شبیه به ++C، جاوا و Visual Basic است. #C کاربرد فراوانی در محصولات مایکروسافت و اپلیکیشن‌های دسکتاپ دارد. در سال ۲۰۰۳، Martin Odersky زبان Scala را برای توسعه‌ی اندروید به وجود آورد. Go هم در سال ۲۰۰۳ توسط گوگل ایجاد شد. این زبان برای حل مشکلاتی که در سیستم‌های نرم‌افزاری بزرگ وجود داشت ساخته شد.

در دهه‌ی بعد، گوگل یک زبان کاربردی دیگر به نام Dart را ارائه کرد. Dart در Flutter و برای ساخت اپلیکیشن‌های موبایلی که در پلتفرم‌های مختلف اجرا می‌شوند به کار می‌رود. TypeScript هم در سال ۲۰۱۲ ابداع شد و حالا بخش مهمی از فریم‌ورک Angular را تشکیل می‌دهد.در سال ۲۰۱۴ نیز Apple یک زبان جدید به نام Swift را به‌عنوان جایگزینی برای زبان های #C ،C و ++C ارائه کرد.

نام تعدادی از زبان‌های مشهور دیگری که در قرن ۲۱ توسعه یافته‌اند را در ادامه می‌بینید: ActionScript در سال ۲۰۰۰، D در سال ۲۰۰۱، Scratch در سال ۲۰۰۲، Groovy ‌در سال ۲۰۰۳، #F در سال ۲۰۰۵، PowerShell در سال ۲۰۰۶، Clojure در سال ۲۰۰۷، Rust در سال ۲۰۱۰، Kotlin و Elixir در سال ۲۰۱۱ و Julia در سال ۲۰۱۲.

آینده برنامه‌نویسی

با داغ شدن بازار هوش مصنوعی و گسترش استفاده از آن‌ها این سوال پیش می‌آید که آیا برنامه‌نویسی توسط انسان به طور کامل از بین خواهد رفت؟ و یا آیا می‌توان برای برنامه‌نویسان آینده شغلی مناسبی تصور کرد؟ حقیقت این است که هیچ‌وقت نمی‌توان به طور قطع در مورد پیشرفت تکنولوژی اظهار نظر کرد و ممکن است هر اتفاقی بیفتد. اما به نظر نمی‌آید که هوش مصنوعی در آینده نزدیک جایگزین برنامه‌نویسان شود.

شما با کمک هوش مصنوعی می‌توانید یک دیزاینر حرفه‌ای، متخصص امنیت، آشپز و یا برنامه‌نویس باشید و در تمامی این حالت‌ها یک دستیار فوق‌العاده در کنار خود دارید. اما هیچ یک از این کارها به تنهایی توسط AI قابل انجام نیست! اگر از هوش مصنوعی بخواهید یک برنامه کامل را سازماندهی کند، قادر به انجام آن نبوده و یا احتمالا کدی با خطاهای فراوان به شما تحویل می‌دهد. پس این نگرانی تا حدودی بیهوده است و نیاز به استخدام برنامه‌نویس در سازمان‌های مختلف جهان، تا کم‌رنگ شدن فاصله زیادی دارد.

جمع‌بندی

همان طور که دیدیم، تاریخچه برنامه نویسی در طی هفتاد سال گذشته تغییرات بسیاری را شاهد بوده است. در هر دهه از این هفتاد سال، پیشرفت‌های چشم‌گیری اتفاق افتاده است؛ تا جایی که از برنامه‌های سختِ زبان assembly به برنامه‌های کاربرپسند Python رسیده‌ایم. تکنولوژی‌های نو‌ظهوری مثل توسعه‌ی موبایل، بلاک‌چین و هوش مصنوعی آینده‌ی ما را شکل می‌دهند و فرصت‌های فراوانی را ایجاد می‌کنند.

ممنون که تا اینجا ما را همراهی کردید. خوشحال می‌شویم تا نظر خود را درمورد این مطلب با ما در میان بگذارید.


منبع:

Computer Programming: Looking Back in History

آموزش برنامه نویسی با کوئرا کالج
الهام احمدی

اشتراک در
اطلاع از
guest

14 دیدگاه‌
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین واکنش
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments
Amir
Amir
2 سال قبل

GOD

fatima
fatima
1 سال قبل

عالی

Abolfazl
Abolfazl
1 سال قبل

Html زبان برنامه نویسیه؟
Css چی؟
برای بی سواد هایی که مقاله درباره برنامه نویسی می نویسن متاسفم!

reyhaneh karami
ادمین
1 سال قبل
پاسخ به  Abolfazl

سلام ابوالفضل جان. کجای مقاله گفته شده که زبان برنامه‌نویسی هستن؟

MohammadReza
MohammadReza
10 ماه قبل
پاسخ به  Abolfazl

زبان نشانه گذاری نوشته شده
منم میتونم الان برا کسایی مقاله رو دریت نمیخونن متاسفم

Kian
Kian
11 ماه قبل

عالی مرسی

حسین
حسین
11 ماه قبل

سلام
دنبال برنامه یا اپلیکیشنی هستم که حدود ده دقیقه تمام کارهایی را که در ویندوز کرده ام اعم از کلیک و باز کردن فایل و … را در دفعات بعدی خودش انجام دهد آیا همچین چیزی ممکن است؟

reyhaneh karami
ادمین
11 ماه قبل
پاسخ به  حسین

سلام دوست عزیز. میتونید از اپلیکیشن Macro Recorder استفاده کنید.

MohammadReza
MohammadReza
7 ماه قبل

سلام خدمت برنامه نویسای گرامی
ببخشید من متوجه نمیشم ، منظور از برند کامپیوتر در قسمت زبان برنامه نویسی cobol چیه ،
گفتین cobol اولین زبان برنامه نویسی سطح بالا که روی برند کامپیوتر احرا میشد

reyhaneh karami
ادمین
7 ماه قبل
پاسخ به  MohammadReza

سلام محمدرضای عزیز
منظور متن این هست که روی معماری‌های مختلف پردازنده‌ها و کامپیوترهایی از برندهای مختلف (مثل Commodore 64 و Apple II) اجرا می‌شده.

محمد
محمد
5 ماه قبل

محتوای خیلی خوبی بود ممنون

reyhaneh karami
ادمین
5 ماه قبل
پاسخ به  محمد

خوشحالیم که دوست داشتین

سعید
سعید
4 ماه قبل

یه متخصص بمن بگه .که من درست فک میکنم که اصول اولیه برنامه نویسی در واقع مدار های منطقی الکترونیک هستند .مثلا یک برنامه جمع کننده تشکیل شده از چندتا مدار متطقی
حالا سوالم اینکه چطور میشه یک قعطه الکترونیک ماهیت مدارهای متطقی خوشو تغییر بده و با هر برنامه خاص یه دستور خاصی رو بده

reyhaneh karami
ادمین
4 ماه قبل
پاسخ به  سعید

تقریبا میشه گفت که بله اصول اولیه برنامه‌نویسی مشابه با مدارهای منطقیه چون برنامه‌نویسی در پایه‌ای‌ترین حالت شامل ۰ و ۱ هست.
اما نکته‌ای که وجود داره اینه که ۰ و ۱ پایین‌ترین سطح هست و زبان‌های برنامه‌نویسی اولیه هم فقط شامل همین سطح بودند اما به مرور و با پیشرفت سخت‌افزار و علوم کامپیوتر زبان‌های سطح بالاتر و پیشرفته‌تری ساخته شدن که به انسان اجازه نوشتن دستورات پیچیده‌تر و بزرگ‌تری رو میدن و در پشت پرده‌ی زبان، این دستورات به کمک پردازنده‌های قدرتمند و جدید به دستورات ساده و در نهایت به ۰ و ۱ تبدیل می‌شه.

پس ماهیت تغییر نکرده بلکه زبان‌ها و دستورات سطح بالاتر و برای استفاده‌ی ما راحت‌تر شدن اما در پشت پرده و پردازش‌هایی که انجام می‌شه مجبور هستند به ۰ و ۱ و اصل خودشون برگردن.