تفاوت توسعه‌دهنده‌ی تازه‌کار، سطح‌متوسط و ارشد
. بنابراین نیاز به تیم‌ها و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار هم به شکلی طبیعی افزایش می‌یابد. چه به دنبال فرصت‌های شغلی بالقوه باشید و چه یافتن نیروی مستعد برای کسب‌وکار خود، آشنایی با سطوح مهارت نیاز برای هر سمت شغلی ضروری است. در ادامه این مطلب از کوئرا بلاگ شما را با سه سطح برنامه نویسی سنیور، متوسط و جونیور آشنا می‌کنیم و از تفاوت توسعه دهنده سنیور و جونیور می‌گوییم. از سوی دیگر مهارت‌های منحصر به فرد هر سطح، میانگین درآمد و ابزارها را نیز معرفی می‌کنیم.
انواع سطوح توسعه‌دهندگان به صورت کوتاه
جهان توسعه نرم‌افزار بسیار متنوع و پیچیده است و انبوهی نقش و مسئولیت مختلف در آن می‌یابید. از میان این نقش‌ها، در این مطلب به سه مورد برجسته می‌پردازیم: توسعه‌دهندگان جونیور، سطح میانی و سنیور. هرکدام از این مشاغل، مسئولیت‌ها و مهارت‌های خاص خود را می‌طلبند و انتظاراتی مشخص به همراه می‌آورند.
توسعه‌دهنده جونیور معمولا به تازگی وارد این جهان شده است. او یا اخیرا فارغ‌التحصیل شده و یا اخیرا مسیر شغلی خود را در توسعه نرم‌افزار آغاز کرده است. از مسئولیت‌های او می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- یادگیری و درک کدبیس (Codebase) هر پروژهای که روی آن کار می‌کند
- برطرف‌سازی ایرادات کوچک و پیاده‌سازی قابلیت‌های ساده، تحت نظارت توسعه‌دهندگان باتجربه‌تر
- مشارکت در فرایند بازخوانی کدها برای یادگیری بهترین رویکردها و بهبود مهارت‌های کدنویسی
توسعه‌دهندگان سطح میانی، تجربه بیشتری دارند و انتظار می‌رود قادر به رسیدگی به وظایف پیچیده‌تر باشند. از مسئولیت‌های چنین افرادی می‌توان به این موارد اشاره داشت:
- طراحی و پیاده‌سازی قابلیت‌های جدید
- بازخوانی کدهای نوشته‌شده از سوی توسعه‌دهندگان جونیور و ارائه بازخورد
- همکاری با دیگر اعضای تیم در حل مسائل پیچیده
در آخر نیز توسعه‌دهندگان سنیور را داریم که باتجربه‌ترین اعضای تیم به حساب می‌آیند. از این افراد انتظار می‌رود درکی عمیق از تکنولوژی و مدیریت کسب‌وکار داشته باشند و مسئولیت‌های زیر را برعهده بگیرند:
- مدیریت طراحی و معماری پروژه
- پرورش توسعه‌دهندگان جونیور و سطح میانی
- اتخاذ تصمیماتی مهم که روی سمت‌وسوی پروژه تاثیر مستقیم می‌گذارند
توسعه دهنده جونیور چیست و کیست؟
برای اینکه در رده توسعه‌دهندگان جونیور (Junior) قرار بگیرید، معمولا باید مدرک ارشد خود را در یکی از رشته‌های علوم کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار و یا فناوری اطلاعات به دست آورده باشید. مهندسان نرم‌افزار جونیور معمولا کمتر از دو سال تجربه حرفه‌ای دارند و در کشورهایی مانند آمریکا، به درآمد سالانه ۵۰ تا ۸۰ هزار دلاری می‌رسند.
توسعه‌دهندگان جونیور در ابتدای مسیر حرفه‌ای خود هستند و معمولا وظایف خرد پروژه‌ها را تحت نظارت برنامه‌نویسان سنیور پیش می‌برند. از این برنامه‌نویسان انتظار می‌رود تسلطی بنیادین بر زبان‌های برنامه‌نویسی گوناگون داشته و قادر به کدنویسی تمیز و باثبات باشند.
نقش توسعه‌دهنده جونیور
با شناخت پروژه‌هایی که برنامه‌نویسان جونیور معمولا در آن‌ها مشارکت دارند، درکی بهتر از مسیر شغلی خود به دست می‌آورید و مجموعه مهارت‌هایی را فرا می‌گیرید که برای رشد ضروری‌تر به حساب می‌آیند:
- پروژه‌های ساده فرانت‌اند: ساخت صفحات وب ثابت و پیاده‌سازی طراحی‌های گوناگون به کمک HTML، جاوا اسکریپت و CSS.
- تست نرم‌افزار و ایرادیابی: مشارکت در تست‌های دستی، تست‌نویسی و ایرادیابی و برطرف‌سازی زودهنگام خطاها.
- مدیریت دیتابیس: کمک در مدیریت دیتابیس با SQL یا دیگر زبان‌های پرسمان داده، ساخت سوابق دیتابیس و نگهداری از آن‌ها.
- توسعه اپلیکیشن موبایل: کار روی قابلیت‌های ساده‌تر اپلیکیشن‌ها مانند یکپارچه‌سازی با شبکه‌های اجتماعی یا طراحی رابط کاربری (User Interface | UI).
مهارت‌های نرم برنامه نویس جونیور
توسعه‌دهندگان جونیور باید علاوه بر مهارت‌های فنی، مجموعه‌ای از مهارت‌های نرم را نیز به نمایش بگذارند. تنها به این شکل است که موفقیت طولانی‌مدت در دنیای برنامه‌نویسی امکان‌پذیر می‌شود. برخی از مهم‌ترین مهارت‌ها را در ادامه می‌خوانید:
- برقراری ارتباط: این مهارت تماما راجع به توانایی تشریح جزییات فنی، مستندسازی فرایندها و برقراری مکالمات موثر است.
- استقلال و مسئولیت‌پذیری: برنامه‌نویسان موفق در عین حال که فرایندهای تصمیم‌گیری هوشمندانه دارند، با دریافت مشاوره از همتایان سنیور خود، ریسک‌ها را به حداقل می‌رسانند.
- مدیریت زمان: برای رشد در جهان برنامه‌نویسی، باید در مدیریت وظایف به مهارت برسید و تخمین‌هایی دقیق راجع به زمان تحویل وظایف داشته باشید.
در صورتی که وارد مشاغل برنامه‌نویسی جونیور شوید، معمولا باید زیر نظر برنامه‌نویسان کهنه‌کار‌تر به پروژه‌های ساده وب یا کدنویسی مشغول شوید. سطح درآمد نیز به شکل قابل توجهی از دو سطحی که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، پایین‌تر خواهد بود.
توسعه دهنده سطح میانی چیست و کیست؟
توسعه‌دهندگان سطح میانی یا Mid-Level، از مبانی برنامه نویسی عبور کرده‌اند و با زبان‌ها و کدهای پیچیده‌تر سر و کار دارند. علاوه بر این، با فراگیری تخصص‌ها و یا مدارک معتبر، تجارب هرچه بیشتر به دست آورده‌اند و نیرویی ارزشمندتر برای کارفرمایان به حساب می‌آیند.
معمولا با ۲ الی ۵ سال فعالیت در حوزه‌های مرتبط می‌توان به سطوح میانی رسید. توسعه‌دهندگان این رده در کشورهای توسعه‌یافته نظیر ایالات متحده به درآمد سالانه ۸۶ تا ۱۴۷ هزار دلار می‌رسند.
برای اینکه خودتان را توسعه‌دهنده‌ای سطح میانی به دست آورید، باید درکی جامع از چرخه توسعه نرم‌افزار داشته باشید و در کار با انواع زبان‌های برنامه‌نویسی و تکنولوژی مسلط ظاهر شوید. این برنامه نویسان می‌توانند به وظایف چالش‌برانگیزتر رسیدگی و در معماری و طراحی پروژه‌ها مشارکت کنند. در نتیجه نیرویی ارزشمند به حساب می‌آیند و درآمدی بالاتر دارند.
نقش توسعه‌دهنده سطح میانی
این توسعه‌دهندگان باتجربه‌تر نقشی کلیدی در رسیدگی به ابعاد ظریف‌تر پروژه‌ها ایفا می‌کنند. برای مثال می‌توان در چنین پروژه‌هایی از آن‌ها کمک گرفت:
- یکپارچه‌سازی پیشرفته فرانت‌اند و بک‌اند: همگام‌سازی طراحی رابط کاربری با منطق سمت سرور، بهبود کارکردهای گوناگون اپلیکیشن و مشارکت در طراحی تجربه کاربری (User Experience | UX).
- توسعه فول‌استک: ساخت وب اپلیکیشن‌های کامل، رسیدگی همزمان به عملیات‌های سمت سرور و سمت مشتری.
- تست نرم‌افزار و کنترل کیفیت: حصول اطمینان از کیفیت و پرفورمنس مطلوب اپلیکیشن از طریق تست‌های خودکار و بهبود پیوسته.
- طراحی و مدیریت پیشرفته دیتابیس: بهینه‌سازی ساختار دیتابیس و کوئری‌ها برای دستیابی به پرفورمنس و مقیاس‌پذیری هرچه بهتر.
- توسعه اپلیکیشن موبایل: بهبود اپلیکیشن‌های موبایل با قابلیت‌های پیشرفته و بهینه‌سازی برنامه برای ارتقای تجربه کاربری.
- مدیریت پروژه و منتورشیپ: هدایت پروژه در جهت درست و فراهم آوردن فضا برای رشد اعضای جونیور تیم.
مهارت‌های نرم برنامه نویسان سطح میانی
همینطور که توسعه‌دهندگان سطح میانی در مسیر شغلی خود رشد می‌کنند، نیاز به بهبود هرچه بیشتر مهارت‌های نرم خود نیز دارند. مهم‌ترین مهارت‌های نرم را در ادامه آورده‌ایم:
- برقراری ارتباط: برنامه‌نویسان Mid-Level باید قادر به تشریح دقیق و ساده مسائل پیچیده و فنی باشند و ارتباطی موثر با اعضای مختلف تیم برقرار کنند.
- حل مساله و تفکر انتقادی: برنامه‌نویسان میان‌رده دائما با مسائل چالش‌برانگیز سر و کار دارند، بنابراین نیازمند تصمیم‌گیری آگاهانه و یافتن راهکارهای نوآورانه خواهند بود.
- رهبری و منتورشیپ: برنامه‌نویسان میان‌رده معمولا نقش منتور را برای همتایان جونیور خود ایفا می‌کنند و باید در محیطی پویا و سالم، رهبری پروژه‌ها را برعهده بگیرند.
کارفرمایان معمولا زمانی تصمیم به استخدام نیروهای سطح میانی می‌گیرند که پروژهای نیازمند مهارت‌های فنی و تطبیق‌پذیری داشته باشند و بخواهند رهبری تیم‌های کوچک را به افراد باتجربه بسپارند.
توسعه دهنده سنیور چیست و کیست؟
توسعه‌دهندگان معمولا با گذشت حدودا ۵ سال، پله‌های ترقی را در دنیای توسعه نرم‌افزار طی می‌کنند و با ارائه مجموعه‌ای از تخصص‌ها و مدارج، به سمت شغلی سنیور (Senior) می‌رسند. میانگین درآمد برنامه‌نویسان سنیور در کشورهایی مانند آمریکا بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار دلار است و بنابراین راجع به یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیای تکنولوژی صحبت می‌کنیم.
توسعه‌دهندگان سنیور برای به دست گرفتن نقش‌های مدیریتی و مسئولیت‌های سطح بالا آماده شده‌اند. آن‌ها تاثیری مستقیم روی معماری پروژه و تصمیمات مربوط به طراحی می‌گذارند، چالش‌های دشوار را با اعتماد به نفس خود کنار می‌زنند و اعضای تیم را تشویق به نوآوری می‌کنند.
نقش برنامه نویس سنیور
توسعه‌دهندگان سنیور با مهارت‌های فنی برتر خود، اعضای تیم را در مسیر درست قرار می‌دهند، موانع فنی یا استراتژیک را کنار می‌زنند و معمولا در چنین پروژه‌هایی مشارکت می‌کنند:
- رهبری استراتژیک پروژه: هدایت پروژه از مرحله ایده‌پردازی تا پایان و حصول اطمینان از همسویی آن با اهداف تجاری.
- طراحی معماری و بهینه‌سازی: ساخت راهکارهایی مقیاس‌پذیر که از اپلیکیشن‌های پیچیده و پرورش هرچه بیشتر در آینده پشتیبانی می‌کنند.
- دنبال کردن رویکردهای پیشرفته در توسعه: پیاده‌سازی بهترین تدابیر کدنویسی، امنیتی و طراحی برای ارائه اپلیکیشن‌های باکیفیت‌تر.
- تست سطح بالا نرم‌افزار و کنترل کیفیت: مدیریت تست‌های عمیق و استراتژیک برای حصول اطمینان از پایبندی به استانداردها و ترندهای توسعه اپلیکیشن.
- معماری دیتابیس‌های پیچیده: مدیریت دیتابیس‌هایی با طراحی پیشرفته برای ارائه بالاترین پرفورمنس در کار با داده
- راهکارهای نوآورانه موبایل: پیش‌برد پروژهای توسعه اپلیکیشن موبایل با قابلیت‌های متعدد و UX پیشرفته
- رهبری تیم و تعیین چشم‌انداز پروژه: پرورش توسعه‌دهندگان جونیور و میان‌رده و فراهم آوردن فضایی برای کار هوشمندانه و نوآورانه
مهارت‌های نرم برنامه نویسان سنیور
توسعه‌دهندگان سنیور باید مهارت‌های فنی را با مهارت‌های نرم ضروری برای رهبری و مدیریت پروژه ادغام کنند. برخی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که منجر به رشد حرفه‌ای آن‌ها می‌شوند را در ادامه آورده‌ایم:
- برقراری ارتباط و مذاکره: توسعه‌دهنده سنیور علاوه بر اینکه نیاز به تشریح صحیح ایده‌های پیچیده خود دارد، باید بر سر خروجی پروژه مذاکره کند و میان اعضای فنی تیم و مدیران کسب‌وکار پل بزند.
- رهبری: توسعه‌دهنده سنیور وظیفه هدایت اعضای تیم و همینطور چشم‌انداز پروژه را برعهده می‌گیرد و تصمیماتی اتخاذ می‌کند که به آینده کسب‌وکار شکل می‌دهند.
- هوش عاطفی: با به دست آوردن درکی عمیق از روابط میان اعضای تیم، توسعه‌دهنده سنیور می‌تواند از خود تطبیق‌پذیری نشان دهد و محیطی حمایتگر برای کار تیمی فراهم آورد.
معمولا کسب‌وکارهایی تصمیم به استخدام توسعه دهنده سنیور می‌گیرند که با چالش‌هایی پیچیده و پروژه‌هایی استراتژیک روبه‌رو شده‌اند. این کسب‌وکارها نیاز به دانش فنی عمیق و مهارت‌های رهبری دارند و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه را به برنامه‌نویسان سنیور می‌سپارند.
رفتن به سطح بالاتر
همه‌ی ما می‌خواهیم عملکردمان را بهبود ببخشیم و به‌عنوان یک توسعه‌دهنده بهتر شویم، ولی برای رفتن به سطوح بالاتر چه کارهایی باید انجام داد؟
تازه‌کار به سطح میانی
از آنجا که توسعه‌دهندگان تازه‌کار کم‌تجربه هستند، مهم است که حداقل چند بار چرخه توسعه را تجربه کنند و ساخت چند محصول نرم‌افزاری کامل را به چشم ببینند. به این ترتیب با مشکلات گوناگون مواجه شده و از آن‌ها یاد می‌گیرند.
وقتی صحبت از کد نوشتن می‌شود، باید ساده‌نویسی کد را بیاموزید. به نفر بعدی که می‌خواهد روی کد شما کار کند، فکر کنید. علاوه بر این باید یاد بگیرید که چگونه کد را ایرادیابی یا به اصطلاح دیباگ کنید. این کار به شما درک بهتری از آنچه در این فرآیند اتفاق می‌افتد خواهد داد..
علاوه بر این، باید با بهترین روش‌ها آشنا شوید و در مورد معماری، عملکرد، امنیت و مواردی از این دست بیاموزید. با این کارها شکاف مهارتی خود را با توسعه‌دهندگان سطح میانی کاهش خواهید داد.
سطح متوسط به ارشد
پیشرفت از سطح متوسط به ارشد می‌تواند بسیار سخت باشد. بعضی از توسعه‌دهندگان در تمام عمر خود یک توسعه‌دهنده سطح میانی باقی می‌مانند.
توسعه‌دهندگان ارشد تجربیات زیادی به‌سختی و با آزمون‌و‌خطا محض به دست آورده‌اند. اگر می‌خواهید به سطح ارشد برسید، باید برای پذیرش وظایفی آماده باشید که هیچ‌کس نمی‌داند چگونه باید انجام شوند. در واقع باید چیزهایی بسیار بیشتر از این بلد باشید که صرفا وظایف خود را به پایان برسانید.
به‌عنوان توسعه‌دهنده ارشد، یکی از وظایف شما کمک به توسعه‌دهندگان کم‌تجربه‌تر است. هنگامی که توسعه‌دهندگان نمی‌دانند چگونه کاری را انجام دهند، شما پشتیبان آن‌ها هستید.
و البته این شاید عجیب نباشد که توسعه‌دهندگان ارشد در شاخه تکنولوژی خود، کاملاً ماهر و استاد ظاهر می‌شوند. این چیزی بیشتر از مهارت کدزنی است. شما باید با تمام ابزارها و برنامه‌هایی که در شرکتتان استفاده می‌شود، آشنا باشید.
مطلب مشابه: چه زمانی برنامه‌نویسان بازنشسته می‌شوند؟ آیا 35 سالگی زمان خداحافظی است؟
سوالات متداول پیرامون فرق توسعه‌دهنده سنیور و جونیور
اکنون که درکی عمیق از تفاوت میان سمت‌های شغلی برنامه‌نویس جونیور، سطح میانی و سنیور به دست آورده‌اید، کار را با پاسخ دادن به برخی از پرتکرارترین سوالات کاربران به پایان می‌رسانیم.
برنامه‌نویسان جونیور معمولا با چالش‌هایی مانند درک کدهای پیچیده، یادگیری تکنولوژی‌های جدید و رسیدن به برنامه‌ریزی‌های زمانی روبه‌رو می‌شوند. آن‌ها همچنین ممکن است بارها و بارها در حل مساله و ایرادیابی کد به بن‌بست بخورند. اما این چالش‌ها فرصتی برای یادگیری و رشد به حساب می‌آیند.
اگرچه ممکن توسعه‌دهندگان سطح میانی هم مدیریت تیم‌ها و پروژه‌های کوچک را برعهده بگیرند، اما معمولا مسئولیت‌هایی مانند کدنویسی و ایرادیابی دارند. برنامه‌نویسان سنیور از طرف دیگر مسئولیت‌هایی اضافه مانند رهبری تیم، تصمیم‌گیری راجع به معماری نرم‌افزار و پرورش توسعه‌دهندگان جونیور و سطح میانی برعهده می‌گیرند. در مجموع از سنیورها انتظار می‌رود درکی عمیق‌تر از تکنولوژی و کسب‌وکار داشته باشند.
اکثر برنامه‌نویسان، مسیر شغلی خود را با نقش «توسعه‌دهنده جونیور» آغاز می‌کنند. بعد از کسب تجربه و مهارت‌های ضروری نیز می‌توان به سمت مشاغل سطح میانی حرکت کرد و در نهایت به توسعه‌دهندگی ارشد یا سنیور رسید. برخی از برنامه‌نویسان سنیور ممکن است تصمیم به افزایش تخصص در زمینه‌ای خاص بگیرند یا به سمت سمت‌های شغلی مدیریتی حرکت کنند.
منبع: Swyply و LupaRecruiter
