خوب بخواب، رهبر بهتری باش

اگر فکر می‌کنید با کمتر از میزان خواب توصیه‌شده می‌توانید رهبری مؤثری داشته باشید، احتمالاً در اشتباه هستید. خواب یک جزء حیاتی برای رسیدن به پتانسیل رهبری مطلوب است. علی‌رغم حجم زیاد تحقیقات انجام‌شده در مورد اهمیت و ارتباط بین خواب و رهبری مؤثر، تعداد کمی از مدیران خواب را در اولویت قرار می‌دهند. بر اساس داده‌های یک مطالعه بین‌المللی که در سال ۲۰۱۷ توسط Center for Creative Leadership انجام شد، ۴۲ درصد از مدیران کمتر از شش ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند.

خواب چگونه بر توانایی‌های رهبری شما تأثیر می‌گذارد

رفتارهای رهبری متکی به مجموعه‌ای از فرایندهای شناختی هستند که به عنوان عملکردهای اجرایی مغز شناخته می‌شوند؛ فرایند‌هایی مانند حل مسئله، استدلال، سازمان‌دهی، خویشتن‌داری، برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌ها. قشر پیش‌پیشانی مغز (prefrontal cortex) که عملکردهای اجرایی را هدایت می‌کند، تا حد زیادی مسئول ابراز رفتارهای رهبری است. برخلاف سایر بخش‌های مغز، قشر پیش‌پیشانی نمی‌تواند تحت شرایط کم‌خوابی عملکرد مناسبی داشته باشد.

بنابراین برخلاف آنچه بسیاری معتقدند، کیفیت رهبری یک فرد همیشه ثابت نیست. مدیران فقط خوب یا بد نیستند. رفتار فردی می‌تواند به صورت چشمگیری در روزهای مختلف، متفاوت باشد و اغلب بدهی خواب (Sleep Debt) مسئول این تفاوت است. بدهی خواب تفاوت بین میزان خواب مورد‌نیاز و میزان واقعی خواب یک فرد است. بیایید ببینیم بدهی خواب بر کیفیت رفتار‌های رهبری مؤثر چه تأثیری دارد:

نتیجه‌گرایی

مدیریت OKRها و سایر اهداف سازمانی مستلزم دیدن تصویر کلی و در عین حال فاصله گرفتن از حواس‌پرتی‌های وقت‌گیر و شناسایی و رسیدگی سریع به مسائلی است که می‌توانند بر پیشرفت تأثیر بگذارند. نتیجه‌گرایی، ظرفیت‌های ذهنی «توجه» و «تمرکز» که هر دو در اثر کمبود خواب به شدت کاهش می‌یابند را به کار می‌گیرد. در یک مطالعه، محققان متوجه افزایش ۳۰۰‌درصدی خطاهای شناختی و کاهش هوشیاری و توجه پس از تنها دو شب کمبود خواب شدند.

حل مسئله

خواب به طور مستقیم بر بسیاری از فرایندهای شناختی که به ما کمک می‌کنند تا مشکلات را به طور مؤثر حل کنیم، تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حافظه فعال در شرایط کم‌خوابی ۴۰ درصد کاهش می‌یابد. در یک مطالعه، شرکت‌کنندگانی که خواب خوب شبانه داشتند احتمال اینکه می‌توانستند برای یک مسئله یک راه‌حل میان‌بر پیدا کنند، دو برابر کسانی بود که کمبود خواب داشتند. به طور مشابه یک چرت در بعدازظهر به حل خلاقانه مسائل کمک می‌کند. به علاوه، تحقیقات نشان داده است که تفکر خلاق و ادغام اطلاعات، در هنگام خواب دیدن رخ می‌دهد. بنابراین خواب کافی توانایی ارائه راه‌حل‌های خلاقانه را افزایش می‌دهد.

جستجوی جنبه‌های مختلف موضوعات

جستجو و بررسی جنبه‌های مختلف مسائل و استفاده از آن‌ها در استراتژی‌ها، مستلزم تصمیم‌گیری بر اساس تجزیه‌و‌تحلیل دقیق، سنجش اهمیت نسبی ورودی‌های مختلف و اجتناب از جهت‌گیری‌های شناختی (cognitive bias) بسیاری است که تصمیم‌ها مستعد آن هستند.

خواب برای هر سه مرحله از فرایند یادگیری ضروری است؛ قبل از یادگیری برای رمزگذاری اطلاعات جدید، پس از یادگیری برای تشکیل ارتباطات جدید در مغز و در زمان یادآوری برای بازیابی اطلاعات از حافظه. بنابراین کمبود خواب یادگیری اطلاعات جدید را دشوار و احتمال تجدیدنظر و اصلاح استراتژی‌ها را کاهش می‌دهد. یک شب خواب کافی سرعت یادگیری را تا ۲۰ درصد و دقت را تا ۳۹ درصد بهبود می‌بخشد.

تصمیم‌گیری نیز به طور مشابه در اثر کمبود خواب مختل می‌شود. شرکت‌کنندگان در یک تحقیق پس از دو شب خواب ناکافی به طور قابل‌توجهی در تصمیم‌گیری با مشکل مواجه شدند.

حمایت از دیگران

کمبود خواب، حمایت از دیگران را تقریباً غیرممکن می‌کند. احتمالاً زمان‌هایی که خواب خوبی نداشته‌اید، تحریک‌پذیری را تجربه کرده‌اید. در واقع کمبود خواب توانایی شما برای تسلط بر خود را مختل می‌کند و احتمال زیاده‌روی و واکنش بیش از حد را افزایش می‌دهد. کمبود خواب همچنین تفسیر احساسات دیگران، ایجاد اعتماد و پاسخگویی همدلانه را دشوار می‌کند.

Christopher Barnes، محقق رفتار سازمانی، در یک مطالعه ۸۸ رهبر و تیم آن‌ها را به مدت دو هفته مورد بررسی قرار داد و دریافت که وقتی مدیران خواب ناکافی دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که روز بعد رفتارهای تند و نامناسب از خود نشان دهند. با برخورد و رفتار تند مدیران، عدم مشارکت و تعهد اعضای تیم به عنوان یک پیامد دور از انتظار نیست.

Barnes در مطالعه‌ای دیگر، خواب ۴۰ مدیر و ۱۲۰ نفر از اعضای تیم آن‌ها را در طول سه ماهِ اولِ کار آن‌ها با هم، همراه با کیفیت روابط آن‌ها اندازه‌گیری کرد. تیم او دریافتند که مدیران کم‌خواب، بی‌حوصله‌تر، تحریک‌پذیرتر و متخاصم‌تر هستند و در نتیجه با اعضای تیم روابط ضعیف‌تری دارند. آن‌ها انتظار داشتند که این تأثیر به مرور زمان و با شناخت افراد از یکدیگر کاهش یابد، اما این‌طور نشد. مشکل‌سازتر از همه این بود که رهبرانی که خواب ناکافی داشتند، کاملاً از تعامل منفی که در طول مطالعه سه‌ماهه ادامه داشت، بی‌اطلاع بودند.

یکی دیگر از جنبه‌های کلیدی حمایت شما از اعضای تیم، ترغیب آن‌ها است. در یک مطالعه، ذهنیت افراد از جذابیت رهبران با از دست دادن تنها دو ساعت خواب، ۱۳ درصد کاهش یافت. چرا؟ هنگامی که رهبران رفتار و احساساتی مثبت نشان می‌دهند، اعضای تیم آن‌ها احساس خوبی دارند و رهبر خود را کاریزماتیک می‌دانند.

مطلب مشابه: چگونه تغذیه سالم شما را تبدیل به مدیر کارآمدتری می‌کند

چگونه کمبود خواب شما به عنوان یک رهبر به تیم شما منتقل می‌شود

رهبرانی که ارزش خواب را نادیده می‌گیرند، نه‌تنها بر احساسات بلکه بر رفتارهای تیم خود نیز تأثیر منفی می‌گذارند. Barnes آن را «سرایت ویروسی» توصیف می‌کند: اختلال عاطفی که توسط افراد کم‌خواب تجربه می‌شود، می‌تواند به دیگرانی که به‌خوبی استراحت کرده‌اند و با یک فرد کم‌خواب در تماس هستند، انتقال پیدا کند.

رهبران کم‌خواب همچنین می‌توانند از طریق آنچه Barnes آن را «بی‌ارزش‌سازی خواب» می‌نامد، عملکرد تیم را به طور غیرمستقیم تضعیف کنند. ممکن است مدیران به داشتن فقط چند ساعت خواب افتخار کنند، نیمه‌های شب ایمیل‌های کاری ارسال کنند یا کارمندانی که تا دیروقت کار می‌کنند را تحسین کنند. کارمندان به این سیگنال‌ها توجه می‌کنند و رفتار خود را بر اساس آن تغییر می‌دهند. در واقع، اعضای تیمِ رهبرانی که عادات نامناسب خواب را تشویق می‌کنند، نسبت به افرادی که رؤسایشان برای خواب ارزش قائل هستند، نه‌تنها استراحت شبانه کمتر بلکه کیفیت خواب پایین‌تری دارند.

موضوع نگران‌کننده‌تر این است که بی‌ارزش‌سازی خواب توسط یک مدیر می‌تواند منجر به رفتار کمتر‌مسئولانه کارکنان شود؛ شاید به دلیل فرهنگ کاری پرفشار و همچنین کاهش توانایی تصمیم‌گیری و قضاوت اخلاقی. در واقع، مطالعات نشان داده است که کمبود خواب به طور مستقیم با لغزش در اصول اخلاقی مرتبط است.

راهکارهایی برای داشتن خواب بهتر

خواب پایه و اساس رهبری موفق است. به علاوه خواب شما به عنوان یک رهبر تأثیر مستقیمی بر عملکرد تیم شما دارد. بنابراین اگر می‌خواهید رهبر بهتری برای تیمی با عملکرد بالاتر باشید، باید خواب را در اولویت قرار دهید. در ادامه روش‌هایی برای کمک به کیفیت خواب و بهبود بهره‌وری آورده شده است:

آگاهی: مدیران می‌توانند با درک اولیه‌ای از «مدل دو‌فرایندی تنظیم خواب» شروع کنند. اولین و مهم‌ترین جنبه این مسئله بدهی خواب شما یا میزان خوابی است که نسبت به نیاز خود در ۱۴ روز گذشته از دست داده‌اید. دوم، ریتم شبانه‌روزی شما است که افت‌و‌خیز انرژی شما را در طول روز نشان می‌دهد. به حداقل رساندن بدهی خواب و برنامه‌ریزی برای استفاده از زمانی که در بهترین حالت خود هستید، کارایی شما را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد.

محیط: اتاق خواب خود را مانند یک غار خنک، تاریک و ساکت کنید. دمای اتاق را بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید و مطمئن شوید اتاق شما به اندازه کافی تاریک است. می‌توانید از چشم‌بند و گوش‌گیر نیز استفاده کنید.

رفتار: اصلاح رفتار در طول روز می‌تواند به خواب شما کمک کند. صبح، قبل از هرچیز در معرض نور طبیعی خورشید قرار بگیرید. سعی کنید فعالیت بدنی داشته باشید. از آنجایی که کافئین تا ۱۰ ساعت در بدن شما باقی می‌ماند، از نوشیدن قهوه در طول روز تا حد امکان پرهیز کنید. در چرت زدن حساب‌شده عمل کنید: بهتر است طول این چرت‌ها را ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یا یک چرخه کامل خواب (۹۰ دقیقه) نگه دارید و از چرت زدن دیرهنگام بپرهیزید. شب‌هنگام، از خوردن وعده‌های غذایی سنگین خودداری کنید و در معرض نور آبی قرار نگیرید (می‌توانید از عینک‌های مسدود‌کننده نور آبی استفاده کنید).

خواب کافی به همان اندازه که برای شما اهمیت دارد، برای تیم شما حیاتی است. بنابراین اعضای تیم خود را به داشتن خواب کافی تشویق کنید و به یاد داشته باشید که آن‌ها شما را برای یافتن سرنخ‌هایی در مورد آنچه در محل کار مهم است، زیر نظر دارند. به کم‌خوابی افتخار نکنید و اگر مجبورید ایمیلی را در اواخر شب بنویسید، از گزینه تحویل با تأخیر استفاده کنید تا حداقل الگویی برای رفتار مناسب در تیم خود باشید. اگر کمتر بخوابید، بدون شک می‌توانید بیشتر کار کنید، اما به چه قیمتی؟ کاهش کیفیت کار، ظرفیت عاطفی و توانایی شما برای رهبری.

منبع:

You’re a Bad Leader When You’re Underslept, risescience.com