10 عادت ساده که به تقویت حافظه کمک می‌کنند
وقتی از صاحبان کسب‌وکار می‌پرسید که بزرگ‌ترین ترس‌هایشان چیست، معمولا چنین پاسخ‌هایی دریافت می‌کنید: «ترس از عدم موفقیت کاری»، «ترس از ناتوانی در حمایت موثر از خانواده» و «ترس از مواجهه با چالش‌های کهولت سن، مانند از دست دادن حافظه». درحالی که دو مورد نخست بیشتر به تصمیم‌ها و رویکردهای شخصی مربوط می‌شوند، مورد سوم یا همان ترس از تضعیف حافظه را می‌شود از بُعد علمی بررسی و راهکارهایی برای جلوگیری از آن ارائه کرد. در ادامه این مطلب با کوئرا بلاگ همراه باشید تا ۱۰ عادت ساده که به تقویت حافظه کمک می‌کنند را بررسی کنیم.
تقویت حافظه با مشغول نگه داشتن خود (خصوصا طی بازنشستگی)
محققانی که نتایج پژوهش‌های خود را در «ژورنال سازمان و رفتار اقتصادی» منتشر کردند، به بررسی داده‌های موجود راجع به میلیون‌ها کارگر چینی و عملکرد آن‌ها در تست‌های شناختی و آزمون‌های حافظه پرداخته‌اند:
- آن‌ها ابتدا به بررسی گروهی از افرادی پرداختند که به لطف دریافت مستمری از دولت، زود بازنشسته شدند.
- و سپس به سراغ گروه مشابهی رفتند که صلاحیت دریافت مستمری را نداشتند و بنابراین تا دوران پیری به کار کردن ادامه دادند.
نتیجه این پژوهش واقعا جالب بوده است. اگر بخواهیم خیلی خلاصه بررسی کنیم، افرادی که از مستمری دولت برخوردار بودند، از «اثرات چشمگیر بر کارکردهای شناختی مغز» رنج می‌بردند. به عبارت دیگر، استراحت کردن پیوسته، اثری شبیه به زنگ زدن بر مغز و بدن انسان می‌گذارد. زمانی که هیچ کاری انجام نمی‌دهید، از توانایی‌های مغز خود استفاده‌ای نمی‌کنید و در نتیجه باید منتظر تبعاتی ناخواسته مانند تضعیف حافظه باشید.
تجربه بازی‌های مناسب (بخش اول)
پروفسورهای واحد روان‌پزشکی، عصب‌شناسی و پزشکی در دو دانشگاه «کلمبیا» و «دوک» به سراغ ۱۰۷ داوطلب با میانگین سنی ۷۱ سال رفتند و از آن‌ها خواستند که به مدت چند هفته، به حل جدول کلمات متقاطع مشغول شوند یا بازی‌های ویدیویی را تجربه کنند.
نتایج این پژوهش که در ژورنال NEJM Evidence منتشر شد، نشان داد که با گذشت ۷۸ هفته، افرادی که جدول حل می‌کردند، از مشکلات حافظه کمتری نسبت به افرادی که بازی‌های ویدیویی را انتخاب کردند، رنج می‌بردند.
تجربه بازی‌های مناسب (بخش دوم)
گروهی از محققان کانادایی در صدد تشخیص این بودند که آیا سرگرمی‌هایی که جزئی‌نگری زیادی می‌طلبند (مانند پرنده‌نگری)، می‌توانند اثری مثبت بر کارکرد حافظه بگذارند یا خیر.
در آزمونی که به دسته‌بندی کردن پرندگان و سپس یادآوری جزییات مربوط به آن‌ها مرتبط بود، مشخص شد افرادی که به صورت مداوم پرنده‌نگری می‌کردند، حافظه‌ای بهتر داشتند و می‌توانستند جزییات را با وضوح و دقت بالاتری به یاد بیاورند.
تقویت حافظه با مطالعه به صورت تفریحی
محققان دانشگاه ایلینوی در همکاری با یک کتابخانه محلی به جذب دو گروه از بزرگسالان مشغول شدند و سپس آن‌ها را در دو گروه مختلف قرار دادند:
- نیمی از بزرگسالان دستگاه آیپدی حاوی فهرستی از کتاب‌های مشخصی دریافت کردند که احتمال اینکه مخاطبان را درگیر خود کنند، بالا بود.
- گروه دیگر نیز آیپد‌هایی دریافت کنند که حاوی بازی‌هایی مانند پازل‌های کلمات بود.
در جمع‌بندی این پژوهش آمده که: «نتایج انکارناپذیر هستند: در قیاس با گروهی که به تجربه بازی‌های پازلی پرداخت، گروهی که به مدت هشت هفته به مطالعه کتاب‌ها مشغول شد، بهبود حافظه چشمگیر را به نمایش گذاشت. به عبارت دیگر، پژوهش ما نشان می‌دهد که مطالعه دائمی می‌تواند مهارت‌های مربوط به حافظه را در بزرگسالان مسن‌تر تقویت کند».
دستیابی به خواب کافی
تقریبا همه مردم از اهمیت خواب شبانه خبر دارند و بنابراین این مورد را تا جای ممکن کوتاه نگه می‌داریم. محققان انستیتو «کرونوبیولوژی و خواب» در دانشگاه پنسیلوانیا برای چند دهه به تحقیق روی این پرداختند که وقتی به اندازه کافی نمی‌خوابیم، چه اتفاقی برای مغزمان می‌افتد و سپس نتایج پژوهش خود را در ژورنال «ترندهای علوم اعصبات» منتشر کردند.
سه نکته مهم در این پژوهش به چشم می‌خورد:
- زمانی که به خواب کافی دست پیدا نمی‌کنیم، برخی از توانایی‌های ذهنی خود در تشخیص اینکه بی‌خوابی چه اثری بر ما گذاشته است را از دست می‌دهیم.
- داوطلبان پژوهش اگرچه خود متوجه این موضوع نمی‌شدند، اما «کمبودهایی» در سطح هشیاری و حافظه رویدادی داشتند، حتی بعد از ۲ یا ۳ شب خواب کافی. نتیجه‌گیری نهایی این است که حتی اگر کم‌خوابی پیشین را جبران کنیم و حس خستگی کمتری داشته باشیم نیز برخی از این «کمبودها» به قوت خود باقی می‌مانند.
- نکته سوم که احتمالا از همه نگران‌کننده‌تر باشد اینکه تحقیقات نشان می‌دهند اگر کمبود خواب به صورت دائمی اتفاق بیفتد، احتمال ابتلا به انواع زوال عصبی مانند بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون افزایش می‌یابد.
چرت زدن در طول روز
محققان کالج دانشگاهی لندن و همینطور دانشگاه جمهوری اروگوئه در پژوهشی مشترک، به بررسی داده‌های به دست آمده از بزرگسالان ۴۰ تا ۶۹ ساله پرداختند و متوجه «وجود ارتباطی میان عادت به چرت زدن و اندازه بزرگ‌تر مغز» شدند. در واقع این محققان با بررسی داده‌های به دست آمده از بیش از ۳۷۸ هزار نفر به این نتیجه‌گیری رسیدند که با چرت زدن می‌توان از کاهش ابعاد مغز در گذر زمان جلوگیری کرد.
تقویت حافظه با استفاده از چشم‌بند خواب
در پژوهشی که زمان زیادی برد اما نتیجه‌گیری ساده‌ای داشت، محققان دانشگاه‌های مختلف انگلیس، آمریکا و ایتالیا به بررسی ۱۲۲ سوژه انسانی به هنگام خواب پرداختند. بعد از این مشخص شد افرادی که با چشم‌بند و در تاریکی مطلق می‌خوابند، حافظه رویدادی بهتر و سطح هشیاری بالاتر را از خود به نمایش می‌گذارند.
بهبود نور پیرامون
این مورد هم به سادگی می‌تواند به تقویت حافظه شما کمک کند. محققان دانشگاه ایالت میشیگان به بررسی این پرداختند که آیا حافظه موش‌ها تحت تاثیر نور پیرامون قرار می‌گیرد یا خیر. در این تحقیق، تفاوت میان نورهای بسیار روشن مانند نور خورشید و نورهای تاریک‌تر مانند لامپ‌های فلورسنتی که معمولا در ادارات پیدا می‌شوند، بررسی شد.
نتیجه نهایی احتمالا برای خودتان قابل حدس باشد: موش‌هایی که در معرض نورهای تاریک‌تر و مصنوعی بودند، ۳۰ درصد توان مغزی کمتر به نمایش می‌گذاشتند و عملکردی ضعیف در وظایفی داشتند که پیش‌تر آن‌ها را تمرین کرده بودند.
استفاده از موبایل
با توجه به اینکه همه ما به صورت روزمره از موبایل‌های هوشمند استفاده می‌کنیم، محققان نیاز به راهی خلاقانه برای بررسی اثر کار با این دستگاه‌ها بر تقویت حافظه داشتند. بنابراین از شرکت‌کنندگان خواسته شد که از یک اپلیکیشن برای ضبط ویدیویی ۲۴ ثانیه‌ای از وقایع روزمره استفاده کنند و سپس طی هفته‌های آتی به تماشای آن‌ها بپردازند.
نتایج این تحقیق که در ژورنال «آکادمی ملی علوم» آمریکا منتشر شد، نشان داد افرادی که این ویدیوها را ضبط و تماشا می‌کردند، در یادآوری وقایع شش ماه اخیر، عملکردی تا ۵۰ درصد بهتر از دیگران به نمایش می‌گذاشتند.
برعکس قدم زدن
این مورد احتمالا عجیب‌ترین تکنیک تقویت حافظه در این فهرست باشد، اما محققان کالج دانشگاهی لندن به بررسی این پرداختند که آیا با قدم زدن به صورت برعکس می‌توان خاطرات را به یاد آورد یا خیر. در کمال تعجب این رویکرد نتیجه داد و یافته‌ها در ژورنال Cognition منتشر شدند. جالب‌تر اینکه این پدیده اکنون نامی به‌خصوص دارد و تحت عنوان «اثر سفر در زمان یادآورانه» (Mnemonic Time-Travel Effect) شناخته می‌شود.
جمع‌بندی ۱۰ عادت ساده برای تقویت حافظه
در نهایت باید گفت که اگر نگران ضعف حافظه و تبعات ناشی از آن هستید، ۱۰ عادتی که در این مقاله به آن‌ها پرداختیم می‌توانند تا حد زیادی به جلوگیری از این مشکل کمک کنند. اما در نظر داشته باشید که این عادات به تنهایی کارساز نیستند و پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر ایجاد تغییرات گسترده در سبک زندگی، با پزشکان و متخصصان نیز مشورت کنید.
منبع: Inc
شایان ضیایی
