PHP چیست؟

PHP بیش از دو دهه است که خود را به‌عنوان یک راه‌حل قدرتمند و قابل‌اعتماد ثابت کرده است و ارتشی از توسعه‌دهندگان را به خود جذب کرده است. اما دقیقاً PHP چیست و چه‌چیزی آن را محبوب کرده است. در این مقاله به سؤال PHP چیست پاسخ می‌دهیم و کاربرد‌ها، مزایا و بازار کار این زبان را بررسی می‌کنیم. در ادامه تعدادی از غول‌های تکنولوژی که از این زبان پر‌طرف‌دار استفاده می‌کنند را معرفی می‌کنیم و به این سؤال همیشگی می‌پردازیم که آیا عصر PHP به پایان رسیده است.

اگر به یادگیری PHP علاقه‌مند هستید و تمایل دارید با یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای توسعه‌ی وب آشنا شوید، دوره‌ی آموزش PHP کوئرا کالج گزینه خوبی برای شما خواهد بود تا کار با این زبان برنامه‌نویسی محبوب را به شکل کاربردی یاد بگیرید.

PHP چیست؟

در پاسخ به سؤال PHP چیست باید گفت: PHP یک زبان اسکریپت‌نویسی محبوب است که بخش زیادی از وب‌سایت‌هایی که در اینترنت می‌بینیم با آن نوشته شده‌ است. PHP که در سال ۱۹۹۴ معرفی شد، یک زبان اسکریپت‌نویسی منبع‌باز و همه‌منظوره است. در ابتدا، PHP سر‌واژه‌ی عبارت Personal Home Page (صفحه خانگی شخصی) بود، اما بعد‌ها در یک مخفف‌سازی مجدد، PHP‌ مخففِ بازگشتی عبارت Hypertext Preprocessor تعریف شد تا مفهوم کامل‌تری داشته باشد.

PHP فقط محدود به توسعه‌ی وب نیست و از آن در موارد دیگری همچون توسعه‌ی اپلیکیشن‌های دسکتاپ نیز می‌توان استفاده کرد. با این حال، از این زبان اغلب در توسعه‌ی وب و در کار‌هایی مانند توسعه‌‌ی بک‌اندِ وب‌سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود. بنابراین با وجود اینکه یادگیری PHP تقریباً برای همه سودمند است، اما یادگیری آن در بین افرادی که به برنامه‌نویسی وب علاقه‌مند هستند، رایج‌تر است.

PHP برای تمام سیستم‌عامل‌ها مانند لینوکس، ویندوز و macOS موجود است. اکثر سرور‌‌های وب مثل Apache و IIS نیز از PHP پشتیبانی می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین مزیت‌های استفاده از PHP این است که می‌تواند به‌صورت پیشرفته، سیستم مدیریت محتوای وردپرس سایت‌ها را شخصی‌سازی کند. از قابلیت‌های دیگر این زبان می‌توان به پشتیبانی آنلاین فوق‌العاده و داشتن مستندات فراوان اشاره کرد. بنابراین، حتی تازه‌کاران هم می‌توانند به‌سرعت PHP را فرا بگیرند.

PHP در سرور پردازش و اجرا می‌شود و سپس خروجی آن در قالب HTML برای کاربران نمایش داده می‌شود. کد PHP درون کد‌های HTML قرار می‌گیرد. این کار را می‌توانید به‌سادگی با اضافه‌کردن <?php به کد HTML انجام دهید. هر‌چیزی که از این پس بنویسید کد PHP در نظر گرفته می‌شود. همچنین برای اینکه به عملیات کد PHP در فایل HTML پایان دهید، می‌توانید از ?> استفاده کنید.

اگرچه معمولاً PHP برای اسکریپت‌نویسی سمت سرور به کار می‌رود، اما قابلیت‌های بسیار بیشتری دارد که در زیر به بخشی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• با استفاده از افزونه‌ی PHP-GTK می‌توانید برنامه‌های قابل‌اجرا در پلتفرم‌های مختلف و برنامه‌های دسکتاپ را بنویسید.
• اسکریپت‌نویسیِ command-line به شما این امکان را می‌دهد که بدون سرور و یا مرورگرِ وب، اسکریپت PHP را اجرا کنید. برای این کار تنها به تجزیه‌گر PHP نیاز دارید.
• با عرضه‌ی نسخه‌ی PHP7، این زبان به‌خوبی در یادگیری ماشین و هوش مصنوعی به کار می‌رود. پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک، اسلک و تلگرام امکان ساخت بات‌های پیام‌رسان را با استفاده از PHP به وجود آورده‌اند.

این زبان برنامه‌نویسی به دلیل توانایی عالی آن در ترکیب با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی، بسیار تطبیق‌پذیر است. علاوه بر این، PHP دارای تعداد زیادی کتابخانه و فریم‌ورک است که قابلیت‌های آن را حتی بیشتر می‌کند. محبوب‌ترین این فریم‌ورک‌ها عبارت‌اند از Zend ،Symfony ،Laravel و Yii.

مزایای PHP چیست؟

PHP زبان چند‌منظوره‌ای است که هم تازه‌کار‌ها و هم حرفه‌ای‌ها می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. این زبان برای اینکه مطابق با آخرین روند‌های دنیای تکنولوژی باشد، دائماً به‌روز‌رسانی می‌شود. PHP بر طبق شاخص محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی (PYPL)، ششمین زبان‌ پر‌طرف‌دار برنامه‌نویسی دنیا است. استفاده از این زبان برنامه‌نویسی مزیت‌های فراوانی دارد که در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• مناسب برای تازه‌کار‌ها: یادگیری PHP نسبت به بسیاری از زبان‌های دیگر، بسیار سریع‌تر است. افراد تازه‌کار می‌توانند با اصلاح‌کردن بخش‌هایی از HTML این زبان را فرا‌بگیرند.

• چند‌کاره بودن: PHP یک زبان چند‌کاره است که می‌توان از آن در ساخت و شخصی‌سازی وبلاگ، برنامه‌‌های دسکتاپ، شبکه‌های اجتماعی و تجارت الکترونیک استفاده کرد. علاوه بر این، حتی برای ارسال ایمیل هم می‌توان از PHP کمک گرفت.

• وجود مستندات و آموزش‌های فراوان: با جست‌و‌جویی ساده در اینترنت متوجه خواهید شد که مستندات و اطلاعات فراوانی در اختیار توسعه‌دهندگان PHP قرار دارد. بنابراین اگر به این زبان برنامه‌نویسی علاقه‌مندید، با وجود آموزش‌های آنلاین متعدد، می‌توانید با خیال راحت یادگیری PHP را شروع کنید.

• سرعت بالا: جالب است بدانید که PHP در مقایسه با پایتون که آن هم که یک زبان سمت سرور است، سه برابر سریع‌تر عمل می‌کند. PHP سرعت بارگذاری وب‌سایت‌ها را افزایش می‌دهد و این باعث بهبود رتبه‌ی سئوی سایت می‌شود.

• منبع‌باز: PHP یک زبان برنامه‌نویسی متن‌باز است که توسط جامعه‌ی توسعه‌دهندگان در سراسر دنیا حمایت می‌شود. به علاوه منبع‌باز بودن PHP موجب صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌های توسعه می‌شود.

• قابلیت استفاده در پلتفرم‌های مختلف: برای اینکه از PHP استفاده کنید، نیازی ندارید که حتماً از سیستم‌‌عامل خاصی استفاده کنید. PHP در همه‌ی پلتفرم‌ها، از مک و ویندوز گرفته تا لینوکس اجرا می‌شود.

کاربرد‌های PHP چیست؟

به‌طور کلی، PHP عملکرد‌هایی را به وب‌سایت‌ها اضافه می‌کند که HTML به‌تنهایی قادر به انجام آن‌ها نیست. اما این به چه معناست؟ و کاربرد‌های PHP چیست؟

• صفحات وب و اپلیکیشن‌های مبتنی بر وب

از PHP می‌توان برای ساخت صفحات وب استاتیک، پویا و اپلیکیشن‌های مبتنی بر وب استفاده کرد. توسعه‌دهندگان PHP همچنین می‌توانند کدها را دستکاری کرده و در برنامه‌های دیگر نیز مجدداً از آن‌ها استفاده کنند. مکانیسم‌های داخلی مانند پشتیبانی از احراز هویت کاربر، SQL query builder ،CSRF protection و مسیریابی، PHP را به یکی از پر‌تقاضاترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای توسعه‌ی وب تبدیل کرده است.

• سیستم‌های مدیریت محتوا

PHP از پایگاه‌های داده مختلفی مانند Oracle ،MySQL و MS Access پشتیبانی می‌کند و برای تعامل با سایر سرویس‌ها با استفاده از پروتکل‌هایی مانند HTTP ،LDAP ،POP3 ،IMAP ،NNTP ،SNM و COM طراحی شده است. بسیاری از فریم‌ورک‌های PHP برای مدیریت و دستکاری محتوای یک وب‌سایت، قالب‌ها و کتابخانه‌هایی را به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهند. بنابراین، PHP به‌صورت گسترده در ساخت وب‌سایت‌های مبتنی بر محتوا استفاده می‌شود. برخی از بهترین سیستم‌های مدیریت محتوای وب که توسط PHP مدیریت می‌شوند عبارتند از: WordPress ،Drupal ،Joomla و افزونه‌های آن مثل WooCommerce و… 

• اپلیکیشن‌های تجارت الکترونیک

مهم نیست که یک کسب‌وکار چقدر بزرگ باشد، امروزه فروش آنلاین بخش ضروری از هر کسب‌و کاری است. استفاده از فریم‌ورک‌های PHP مانند CakePHP و CodeIgniter به ایجاد سریع و کارآمد برنامه‌های تجارت الکترونیک کمک می‌کند. پلتفرم‌های محبوب تجارت الکترونیک مانند Magento ،OpenCart ،Zen Cart ،PrestaShop ،AgoraCart و Ubercart همگی از اپلیکیشن‌های کاربردی PHP هستند.

• اپلیکیشن‌های مبتنی بر رابط کاربری گرافیکی

ایجاد برنامه های کاربردی مبتنی بر رابط کاربری گرافیکی دسکتاپ (GUI)، یکی دیگر از کاربردهای مهم PHP است. ابزارهای برجسته‌ای مانند PHP-GTK 2 و ZZEE PHP GUI که امکان اسکریپت‌نویسی در PHP را فراهم می‌کنند، PHP را به exe. کامپایل می‌کنند تا بتواند به‌تنهایی اجرا شود.

• پردازش تصویر و طراحی گرافیک

یکی از کاربردهای برجسته‌ی PHP استفاده از آن برای دستکاری تصاویر است. کتابخانه‌های مختلف پردازش تصویر مانند Imagine ،GD و ImageMagick را می‌توان با برنامه‌های PHP ادغام کرد تا طیف گسترده‌ای از ویژگی‌های پردازش تصویر از جمله چرخش، برش، تغییر اندازه، افزودن واترمارک، ایجاد تصاویر بند انگشتی و تولید تصاویر خروجی در بسیاری از فرمت‌ها را فراهم کند. فرمت‌های مختلف تصاویر خروجی می‌تواند jpeg ،gif ،wbmp ،xpm و png باشد.

• نمایش داده‌ها

PHP با استفاده از ابزارهایی مانند Image_Graph می‌تواند برای ایجاد روش‌های مختلف نمایش داده مانند جداول، نمودارها استفاده شود. این فیچر معمولاً در وب‌سایت‌های تجارت الکترونیکِ سمت مشتری، برنامه‌های دسکتاپ و برنامه‌های مختلف دیگری که در آن‌ها داده‌ها باید به‌صورت مختصر و گرافیکی ارائه شوند، استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: تغییرات PHP ۸.۰

بازار کار PHP

بازار کار توسعه‌دهندگان PHP کاملاً داغ است. اینترنت هر روز گسترده‌تر می‌شود و وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های تحت وب بیشتری روانه‌ی بازار می‌شوند. همان طور که دیدید، PHP یک زبان عالی برای توسعه‌ی وب محسوب می‌شود. در واقع این زبان با انعطاف‌پذیری بالا و عملکرد چشم‌گیرش انقلابی در زمینه‌ی وب‌اپلیکیشن‌ها ایجاد کرده است. همین مسئله نشان‌دهنده‌ی نیاز روزافزون به توسعه‌دهندگانِ PHP است.

همچنین امروزه استراتژی‌های کسب‌و‌کار به شکل مشهودی تغییر کرده‌اند و تجارت الکترونیک از همیشه بیشتر رونق گرفته است. توسعه‌دهندگان PHP نقشی اساسی در ارتباط بین مؤسسات بازرگانی و مشتری‌هایشان ایفا می‌کنند؛ آن‌ها هستند که وب‌سایت‌هایی عالی را مطابقِ نیاز‌های کسب‌و‌کار‌ها توسعه داده و وب‌سایت‌ها را شخصی‌سازی می‌کنند.

چه سایت‌هایی با استفاده از PHP توسعه یافته‌اند؟

به دلیل مزایای فوق‌العاده‌ای که استفاده از PHP برای افراد و کمپانی‌ها به ارمغان می‌آورد، بسیاری از سایت‌ها و شرکت‌های خوش‌آوازه و غول‌های تکنولوژی از PHP استفاده می‌کنند. در ادامه نام تعدادی از معروف‌ترین برنامه‌های ساخته‌شده با استفاده از PHP را آورده‌ایم:

• فیس‌بوک: فیس‌بوک که یک شبکه‌ی اجتماعی با بیش از ۱.۴۹ میلیارد کاربرِ فعال است، از ابتدا با PHP توسعه داده شده است. از زمان خلق فیس‌بوک، Zuckerberg و Moskowitz تمام کد‌های هسته‌ای فیس‌بوک را با PHP نوشته‌اند. همین منجر به یک اثر دومینو‌‌‌وار شده و تا به امروز بسیاری از شرکت‌های تکنولوژی از این زبان استفاده می‌کنند.

• ویکی‌پدیا: ویکی‌پدیا که یکی از پر‌بازدید‌ترین سایت‌های اطلاعات عمومی است، در کنار MySQL/MariaDB از PHP برای پایگاه داده‌ی بک‌اند خود استفاده کرده است. 

• سیستم‌های مدیریت محتوا: بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا با PHP ساخته شده‌اند. از WordPress که معروف‌ترین آن‌هاست گرفته تا سیستم‌های مدیریت محتوایی مانند Drupal ،Joomla و Magento همه با استفاده از PHP ساخته شده‌اند.

• پلتفرم‌های میزبانی وب: بسیاری از پلتفرم‌های میزبانی وب مانند BlueHost ،SiteGround و Whogohost با استفاده از PHP سرور‌های میزبانشان را اجرا می‌کنند.

آیا دوران PHP به پایان رسیده است؟

با ظهور زبان‌های دیگری مانند JavaScript ،Python و Golang که برای سمت سرور کاملاً مناسب هستند، به نظر می‌آید که دیگر از PHP مانند گذشته استقبال نمی‌شود. بنابراین در کنار سؤال PHP چیست باید این پرسش را مطرح کنیم: آیا واقعاً دوران PHP به پایان رسیده است؟ ما این‌طور فکر نمی‌کنیم. با وجود تمام حملاتی که به PHP می‌شود و ادعاهای بیان‌شده درباره‌ی نابودی این زبان، PHP هنوز مسئول اجرای ۸۰ درصد از سرور‌های سایت‌ها است. فکرش را بکنید؛ این یعنی از هر ۱۰ وب‌سایتی که بازدید می‌کنید، ۸ تای آن‌ها از PHP استفاده می‌کنند و این وب‌سایت‌ها نیاز به پشتیبانی، به‌روزرسانی و نگهداری دارند.

همچنین همان طور که دیدید، بعضی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌های دنیا مانند وردپرس، فیس‌بوک، ویکی‌پدیا و اسلک از PHP استفاده می‌کنند. اگر این زبان در حال نابودی بود، باید شاهد مهاجرت این سازمان‌ها به زبان‌های دیگر می‌بودیم. اما با وجود نیاز به صرف انرژی مازاد و ایجاد اختلالات احتمالی، این مورد بعید به نظر می‌رسد.

جمع‌بندی

در این مقاله به سؤال PHP چیست پرداختیم و گفتیم که PHP یک زبان اسکریپت‌نویسی است که اغلب در توسعه‌ی وب از آن استفاده می‌شود. این زبان در سمت سرور اجرا می‌شود و سپس به‌وسیله‌ی کد‌های HTML برای کاربر نمایش داده می‌شود.

PHP یک زبان همه‌منظوره است و کاربرد‌های فراوانی دارد. با زبان PHP می‌توان به‌راحتی محاسبات ریاضیاتی را انجام داد، اطلاعات کاربران را جمع‌آوری کرد و حتی به کمک کتابخانه‌‌های آن طرح‌های گرافیکی ساخت. همچنین مزیت‌هایی مانند امکان ساخت و شخصی‌سازی وب‌سایت‌ها، قابلیت اجرای PHP در سیستم‌‌عامل‌های مختلف و وجود مستدات و آموزش‌های فراوان باعث شده که این زبان در میان توسعه‌دهندگان محبوبیت زیادی داشته باشد.

با وجود تمام بحث‌هایی که درباره‌ی به پایان رسیدن دوران PHP مطرح شده است، این زبان همچنان یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در حوزه‌ی توسعه‌ی وب محسوب می‌شود. این زبان برنامه‌نویسی به این دلیل در صحنه‌ی توسعه‌ی وب پیش‌گام است که کار با آن به شدت ساده است و قابلیت‌های پیشرفته‌ای که دارد کار توسعه‌دهندگان را ساده کرده است. در واقع، PHP حدوداً در ساخت ۸۰ درصد از وب‌سایت‌ها نقش داشته و هنوز هم بسیاری از غول‌های تکنولوژی از این زبان استفاده می‌کنند. بنابراین اگر شما یک توسعه‌دهنده‌ی PHP هستید و یا قصد یادگیری PHP را دارید، می‌توانید با خیال راحت انتظار یک بازار کاری عالی را داشته باشید.

---

دوره‌ی «آموزش پروژه‌محور برنامه‌نویسی وب با PHP» کوئرا کالج

دوره‌ی آموزش پروژه‌محور برنامه‌نویسی وب با PHP با هدف ایجاد دید گسترده و عمیق نسبت به مفاهیم برنامه‌نویسی سمت سرور (back-end) طراحی شده است. این دوره، تمامی پیش‌نیازهای برنامه‌نویسی وب را در قالب درس‌نامه‌ها، تمرین‌ها و پروژه‌های متعدد به شما آموزش می‌دهد. شما می‌توانید همین حالا اطلاعات تکمیلی در مورد دوره‌ی آموزش PHP را از صفحه کوئرا کالج را کسب کرده و در این دوره ثبت‌نام کنید.