امتحانات معیار سنجش یادگیری دانش‌آموزان، دانش‌جویان و کنکوریها است و از این طریق می‌توانند به دانشگاه، مقاطع یا ترم‌های بالاتر راه پیدا کنند. به همین علت آمادگی برای امتحان به‌ویژه در ماه‌های خرداد، شهریور، دی، اردیبهشت و تیر موضوع بسیار مهمی می‌شود.
در این راهنمای کاربردی از کوئرا بلاگ، 20 موردی که دانش‌آموزان، دانش‌جویان و کنکوریها می‌توانند در این زمان‌ها امتحان کنند را بررسی خواهیم کرد.
20 روش آمادگی برای امتحان
با پیاده‌سازی و رعایت 20 نکته امتحانی که در ادامه خواهند آمد، می‌توانید تا حدودی بر استرس و اضطراب پیش از آزمون غلبه کرده و با آرامش این دوران را سپری کنید.
1. آماده‌سازی محیط مطالعه
محیط مطالعه را طوری آماده کنید که فضای کافی برای کتاب‌های درسی و یادداشت‌های خود داشته باشید. آیا نور کافی دارید؟ صندلیتان مناسب مطالعه برای ساعت‌های طولانی است؟ آیا لوازم الکترونیکی مانند کنسول بازی و گوشی را از خودتان دور کرده‌اید؟
2. استراحت کافی
ذهنیت بسیاری از محصلان این است که تا حد امکان ساعت‌های بیشتری را مطالعه کنند؛ اما این کار درواقع می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. مطالعات نشان داده‌اند که حفظ طولانی‌مدت اطلاعات و دروس، نیاز به استراحت منظم و دوری از مباحث مرتبط با درس دارد.
بیشتر بخوانید: غلبه بر خستگی در زمان آمادگی برای امتحانات
3. مصرف مواد غذایی سالم
همیشه آنچه می‌خورید بر سطح انرژی و تمرکزتان تاثیر می‌گذارد. غذاهای سالم و مغذی مانند ماهی، آجیل، دانه‌ها، ماست و زغال اخته، بدن و مغز را تغذیه و به حفظ تمرکز کمک می‌کنند. بااین‌حال، مصرف شکر ممکن است در روزهای آمادگی برای امتحان جذاب به‌نظر برسد؛ اما سطح انرژی‌تان چند ساعت پس از خوردن آن افت می‌کند.
4. درک سبک یادگیری
درک سبک یادگیری می‌تواند به شما کمک کند مطالعه خود را مطابق با نیازها و ترجیحاتتان تنظیم کنید. برخی افراد بصری هستند؛ به این معنا که با منابع دیداری مانند نمودار و فیلم یادگیری بهتری دارند؛ برخی دیگر شنوایی بوده که سخنرانی‌ها یا فایل‌های صوتی را موثرتر می‌دانند. یادگیرندگان حرکتی یا لمسی از فعالیت‌های عملی مانند تولید و طراحی بیشترین سود را می‌برند.
5. استفاده از وسایل کمکی
برخی وسایل در روزهای آمادگی برای امتحان به کمک افراد می‌آیند که از جمله آن‌ها می‌توان به ماژیک‌های هایلایت، کاغذهای یادداشت، رنگ‌های متفاوت خودکار و مداد و حتی مداد رنگی اشاره کرد. اگر سبک یادگیری شما بصری است، پیشنهاد می‌کنیم نکات آموخته‌شده خودتان را به‌شکل چارت یا تصویر بکشید و آن را با مداد رنگی زنده کنید. البته این روش برای کسانی مفید است که مطالعه را به روز امتحان موکول نکرده و از شروع ترم تحصیلی اقدام به مرور درس‌ها می‌کنند.
6. زمان‌بندی
درس خواندن را به روز آزمون نکشانید و هرچه زودتر آن را شروع کنید. برای کمک به مدیریت زمان خودتان، یک جدول زمانی برای مطالعه بسازید. تعداد امتحانات و روزهایی که باید در آن‌ها شرکت کنید را بنویسید. سپس مطالعه دروس را براساس این جدول سازماندهی کنید. ممکن است بخواهید به برخی از امتحانات زمان بیشتری نسبت به سایر آزمون‌ها اختصاص دهید. بنابراین تعادلی را بین آن‌ها ایجاد کنید که احساس راحتی بیشتری می‌دهد.
7. فکر کردن مانند یک پروفسور
یک تصویر کلی از دروس و اهداف استاد یا معلم خود را ترسیم کنید. ابتدا با تمرکز بر اصول و مفاهیم پایه، زیربنای منطق طراحی دوره را حدس بزنید، سپس به‌دنبال جزئیات و مثال‌های مرتبط و توضیح آن‌ها بگردید.
8. استفاده از جدول و نمودار
استفاده از جدول و نمودار در زمان جمع‌بندی آموخته‌ها روش موثری است. پس از مطالعه یک درس، خود را به چالش بکشید و تمام آموخته‌هایتان را بنویسید. سپس بخش‌هایی که نیاز به تکرار و تمرین بیشتری دارند را علامت بزنید. نزدیک به روز برگزاری آزمون، یادداشت‌ها و نکات کوتاهی که داشته‌اید را در قالب یک نمودار یا جدول پیاده کنید. این کار هر آن چیزی‌که تابه‌حال آموخته‌اید را یادآوری و در ذهنتان هک می‌کند.
9. استفاده از تکنیک‌های یادگیری فعال
تکنیک‌های یادگیری فعال از طریق نوشتن، خواندن و تشریح مفاهیم برای دیگران، محصلان را در مسیر یادگیری نگه می‌دارد. برای استفاده از این تکنیک بهتر است به سمت بازنویسی درس با کلمات خودتان، خلاصه‌سازی مفاهیم آموخته‌شده، ساختن فلش کارت و توضیح مباحث درسی برای دیگران بروید. این تکنیک‌ها درک و تثبیت دروس را افزایش می‌دهند.
10. مطالعه آزمون‌های قبلی
یکی از موثرترین روش‌های آمادگی برای امتحان، تمرین آزمون‌های گذشته است. این کار به شما کمک می‌کند تا با قالب کلی سوالات آشنایی پیدا و با صرف زمان مناسب، درس را به‌خوبی تمرین کنید. سوالات را منحصربه‌فرد و عجیب‌وغریب تصور نکنید؛ بلکه تلاش کنید به‌دنبال شباهت‌ها و اشتراکات بین آن‌ها و تکنیک‌های رایج حل هرکدام باشید.
11. تنظیم زمان مطالعه با دوستان
با دوستان و همکلاسی‌هایتان یک زمان مناسب تنظیم و دروس را مرور کنید. ممکن است پاسخ سوالات شما در ذهن آن‌ها باشد و بالعکس. این روش یکی از کارآمدترین راه‌ها برای به چالش کشیدن خودتان و مرور مباحث آموخته‌شده است.
بیشتر بخوانید: مطالعه گروهی؛ مزایا و راهکارها
12. نوشیدن آب کافی
به یاد داشته باشید که هیدراته بودن برای مغز و بهترین عملکرد آن ضروری است. در روزهای آمادگی برای امتحان حداقل 2.5 لیتر آب بنوشید تا بهره‌وری لازم را داشته باشید.
13. کنترل استرس و اضطراب
برخی آزمون‌های سخت مانند کنکور استرس و اضطراب زیادی را به افراد تحمیل می‌کنند. این دو عارضه تاثیر منفی روی بهره‌وری و مدیریت زمانتان خواهند گذاشت. یکی از مهم‌ترین اقدام‌ها برای گذراندن روزهای پشت کنکور، کنترل استرس و اضطراب است که تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، ذهن‌آگاهی و ورزش‌هایی مثل یوگا می‌توانند در رسیدن به این هدف کمکتان کنند.
بیشتر بخوانید: یوگا برای برنامه‌نویسان ؛ ۸ حرکت یوگا که هر برنامه‌نویسی باید انجام دهد
14. شروع مطالعه در اولین فرصت
اهمال‌کاری و تعویق مطالعه تا روز آزمون می‌تواند استرس زیادی به شما وارد کند. در عوض، مطالعه را هرچه زودتر شروع کنید و جمع‌بندی‌های پایان هر درس را در قالب زمانی خودتان بگنجانید. برای جلوگیری از خستگی ناشی از مطالعه زیاد، یک برنامه با بلوک‌های کوچک زمانی بسازید. سپس زمان موردنیاز برای مطالعه هر درس و استراحت را در این بلوک‌ها جا داده و طبق همین برنامه پیش بروید.
بیشتر بخوانید: چگونه بر اهمال‌کاری غلبه کنیم؟
15. تشریح پاسخ‌ها برای دیگران
والدین، برادران، خواهران، دوستان و همکلاسی‌ها بهترین افراد برای این هدف هستند. تشریح پاسخ‌ها برای دیگران آموخته‌هایتان را در ذهنتان هک کرده و مباحثی را که به تمرین و تکرار بیشتری نیاز دارند، برجسته می‌کند.
16. آماده کردن خود برای روز آزمون
این نکته برای کنکوریها اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا معمولا محل برگزاری آزمون را نمی‌شناسند یا مسیر خانه تا آنجا را نمی‌دانند. آماده کردن مداد، پاک‌کن، کیف و هرچیزی که مربوط به آزمون است را باید یک یا چند روز قبل آماده کنید. در صورت امکان، یک‌بار به محل برگزاری آزمون بروید تا بدانید مسیر چگونه است و از چه وسایل نقلیه‌ای می‌توانید استفاده کنید.
17. تنظیم اهداف مطالعه
تعیین اهداف مطالعه به شما در برنامه‌ریزی، تمرکز و استفاده موثر از زمان در جهت آمادگی برای آزمون کمک می‌کند. اگر اهدافی را تعیین کنید و به آن‌ها پایبند باشید، به احتمال زیاد انگیزه‌تان را در طول زمان حفظ خواهید کرد و در مسیر مطالعه به موفقیت خواهید رسید.
بهترین مدل شناخته‌شده برای برنامه‌ریزی در سال‌های اخیر، شیوه SMART است که در ادامه آن را با مثال تشریح می‌کنیم.
فاکتور «مشخص بودن» نشان می‌دهد که دقیقا می‌خواهید چه کاری را انجام دهید و به چه چیزی برسید. مثال: مطالعه درس‌های اول و دوم کتاب مشخص‌تر از خواندن قسمت اول کتاب است.
هدف مطالعه باید «قابل اندازه‌گیری» باشد؛ به‌طوری‌که بتوانید پیشرفتتان را اندازه بگیرید و بدانید که به هدفتان رسیده‌اید یا خیر. مثال: اگر هدفتان تکمیل درس اول تا روز جمعه باشد، می‌توانید تا پایان این روز مشخص کنید که به آن رسیده‌اید یا نه.
هدف باید «قابل دستیابی» باشد؛ طوری هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی کنید که واقع‌بینانه بوده و در زمانی که در اختیار دارید، به آن برسید.
مطمئن شوید که هدف تعیین‌شده با اهداف و مقاصد درسی شما «هماهنگ و مرتبط» است. به‌عنوان مثال، آیا به شما کمک می‌کند مطالعه خود را تکمیل کنید یا در مسیر برنامه مطالعه‌تان پایدار بمانید؟
یک «زمان مشخص» به هدفتان بدهید؛ مثلا درس‌های اول و دوم را تا روز جمعه تمام خواهم کرد. این کار اهمال‌کاری و بی‌انگیزگی‌تان را به حداقل می‌رساند.
18. حدس سوالات آزمون
اگر دسترسی به آزمون‌های قبلی دارید، تلاش کنید نوع آن و انتظاراتی که از شما می‌رود را متوجه شوید. با بررسی برگه‌های آزمون‌های قبلی، انواع سوالات را بخوانید و دستورالعمل‌های خاص پاسخ‌دهی به آن‌ها را کشف کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا حدودی سوالات آزمون پیش‌رو را حدس بزنید، رویکرد مطالعاتی خود را تنظیم و از هرگونه استرس و غافل‌گیری در روز امتحان جلوگیری کنید.
19. تعیین پاداش
پاداش دادن پس از اتمام هر اپیزود درسی دوپامین ترشح کرده و لذت زیادی به شما می‌دهد. یکی از تکنیک‌های موثر در زمان آمادگی برای امتحان، پاداش دادن به خود پس از اتمام درس و رسیدن به اهداف است. این پاداش می‌تواند کوچک‌ترین چیز مانند یک فنجان قهوه و یک لیوان لته باشد یا جایزه‌های بزرگ‌تری مانند خرید لپ‌تاپ و لوازم گران‌قیمت را شامل شود.
20. جمع‌آوری منابع و مواد درسی مرتبط
تمام یادداشت‌ها، کتاب‌های درسی، جزوه‌ها و سایر مطالب مرتبط را جمع‌آوری کنید. سپس فضای مطالعه مشخصی را در نظر بگیرید تا بتوانید با استفاده از منابع کافی و به‌دور از حواس‌پرتی، برای این روز آماده شوید.
آنچه در «آمادگی برای امتحان» خواندیم
آمادگی برای امتحان احتمال موفقیتتان را بالا برده و شانس ورود به مقاطع بالاتر یا قبولی در آزمون را بیشتر می‌کند. این کار نیاز به تلاش مداوم از شروع دوره تا روز امتحان دارد. پیروی از نکات و تکنیک‌های ذکرشده در این مقاله می‌تواند عادات مطالعه شما را بهبود بخشد و حافظه‌تان را تقویت کند تا بتوانید بر استرس روز آزمون غلبه کنید.
امیدواریم این راهنما شما را با مسیر آمادگی برای آزمون آشنا کرده و با به‌کارگیری نکات آن، به موفقیت مدنظرتان برسید.
شما از چه تکنیک‌های دیگری در جهت آمادگی برای امتحان استفاده می‌کنید؟
شایان ضیایی
