مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت؛ درآمد کدام بیشتر است؟

مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت برای تازه‌واردان به دنیای آموزش برنامه نویسی موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا اغلب مهارت‌جویان این دو عنوان شغلی را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. علاوه‌بر این، با درک دلایل منطقی میان انتخاب برنامه نویسی یا طراحی سایت، می‌توانید به‌راحتی مسیر خود را پیدا و اقدام به یادگیری و دریافت پروژه کنید.

به‌همین‌دلیل، ما در این مقاله از کوئرا بلاگ، به بررسی تفاوت های برنامه نویسی و طراحی سایت پرداختیم. در طول این مقاله، شما با تفاوت برنامه نویسی با طراحی سایت آشنا خواهید شد. در ادامه هم زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور و کاربر را بررسی می‌کنیم. درنهایت با نقشه راه برنامه نویسی و تعدادی موضوع بسیار مهم که مرتبط با این دو حرفه هستند، آشنا خواهید شد.

تفاوت‌های اصلی برنامه نویسی و طراحی سایت

برای شروع مبحث «مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت»، ما ابتدا در قالب یک جدول، به‌شکل کاملا خلاصه به تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.

	طراح سایت	برنامه نویس سایت
استعداد	طراحان وب بسیار خلاق هستند.	برنامه‌نویسان وب از نظر فنی، کدنویسی و تحلیل کدها بسیار توانا هستند.
ویژگی‌های شخصی منحصربه‌فرد	زیبایی‌شناسی قوی‌ای دارند.	توسعه‌دهندگان وب‌سایت قادر به پیاده‌سازی پلتفرمی کاربرپسند براساس نیازهای مشتریان هستند.
عملکرد	آن‌ها ایده‌ها را به طرح‌های بصری جذاب تبدیل می‌کنند.	آن‌ها طرح‌ها را به کدهای کاملا کاربردی و وب‌سایتی بهینه تبدیل می‌کنند.
تمرکز	طراحان وب به چگونگی ظاهر و احساس وب‌سایت در مقابل نگاه کاربران می‌پردازند.	توسعه‌دهندگان وب به عملکرد فنی وب‌سایت توجه زیادی دارند.
خروجی نهایی	Web Designerها ایده و سبک یک سایت را ایجاد می‌کنند و یک ماکت براساس ویژگی‌های بصری، UX و UI می‌سازند.	توسعه‌دهندگان وب تصمیم می‌گیرند که آیا طرح‌ها از نظر مالی و فنی امکان‌پذیر هستند یا خیر. سپس ممکن‌ها را با شروع کدنویسی پیاده می‌کنند.
انواع	انواع طراحان وب: * طراح تجربه کاربری (User Experience Designer (UX Designer) * طراح رابط کاربری (User Interface Designer (UI Designer)) * طراح المان‌های گرافیکی و بصری (Visual/Graphic Designer)	انواع توسعه‌دهندگان وب: * Front-end Developer * Back-end Developer * Full-stack Developer
کارمزد	هزینه استخدام یک طراح وب نسبتا کمتر از یک توسعه‌دهنده وب است.	کارمزد بیشتری نسبت‌به طراحان وب دریافت می‌کنند.
ابزارهای مورداستفاده	ابزارهای طراحی وب مانند Adobe Photoshop، Illustrator، Dreamweaver، Sketch و غیره.	زبان‌های برنامه‌نویسی وب از جمله HTML، PHP، جاوااسکریپت، CSS، Python، Ruby، jQuery و غیره.

حال در ادامه این بخش، با جزئیات جدید و بیشتری شرح وظایف هرکدام را دراختیارتان قرار می‌دهیم.

حوزه طراحی سایت، مجموعه‌ای از مهارت‌های خلاقانه، تولید محتوای تصویری و اندکی دانش فنی را به‌صورت یک‌جا در خود گنجانده است. به عبارتی دیگر، طراح وب‌سایت گرافیستی است که مسئولیت زیبا جلوه دادن سایت را برعهده دارد.

رنگ‌شناسی، انتخاب پالت رنگی مناسب و جای‌گذاری المان‌های گرافیکی در محل مناسب، وظیفه طراحان وب‌سایت است. 

در سوی دیگر ماجرای برنامه نویسی یا طراحی سایت، ما توسعه‌دهنده وب یا «برنامه نویس سایت» را داریم؛ کسی که ساختار اصلی یک وب‌سایت را می‌سازد و آن را در طول زمان حفظ می‌کند.

این افراد طرح‌ها را می‌گیرند و به کد تبدیل می‌کنند؛ به‌همین‌دلیل به‌طور مستمر با کدها و چالش‌های فنی سروکار دارند. آن‌ها سایت‌های درحال توسعه را زیرنظر می‌گیرند و روی پیش‌برد کارهای فنی نظارت مستقیم دارند. 

توسعه‌دهندگان وب‌سایت از تکنولوژی‌های نوظهور بهره می‌برند تا عملکرد آن را بهینه‌تر کنند. وظیفه اصلی این متخصصان اطمینان از عملکرد صحیح و بهینه سایت در مرورگرها و پلتفرم‌های مختلف مانند تبلت، موبایل و صفحه نمایش‌های بزرگ است. همچنین مسئولیت حفظ امنیت سایت‌ها را این افراد به‌عهده دارند.

3 مورد از زبان‌ های برنامه نویسی سمت سرور

در بخش قبلی به مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت پرداختیم تا به این قسمت‌های مهم مقاله برسیم: زبان های برنامه نویسی سمت سرور کدامند؟

در زمینه برنامه نویسی سایت سمت سرور، هر فرد مشتاقی با شرکت در دوره‌های آموزش PHP، آموزش لاراول و آموزش پایتون می‌تواند مسیر حرفه‌ای خود را شروع کند. زبان های برنامه نویسی سمت سرور با نام Back-end Programming Languages شناخته می‌شوند.

در جامعه مهندسان نرم‌افزار، به برنامه‌نویسان سمت سرور توسعه‌دهندگان Back-end می‌گویند. این افراد پایگاه داده و سرور را با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی پیشرفته که در پاراگراف قبل نام بردیم، کدنویسی می‌کنند. توسعه بک‌اند به‌طور معمول جنبه‌هایی از وب‌سایت را دربرمی‌گیرد که در «پشت صحنه» اتفاق می‌افتند؛ جایی‌که که بازدیدکنندگان قادر به مشاهده فرآیندها نیستند.

مثال‌هایی از این دست شامل ارائه درخواست مرورگر به سرور، پردازش درخواست توسط سرور، استخراج اطلاعات از پایگاه داده و تایید اطلاعات کاربر هستند.

معروف‌ترین زبان های برنامه نویسی سمت سرور در سال 2024 جاوااسکریپت، پایتون و PHP شناخته شدند که در ادامه آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

1. جاوااسکریپت

مهم‌ترین دلیل محبوبیت روزافزون آموزش جاوا اسکریپت، گستردگی استفاده است. این زبان هم در دسته زبان های برنامه نویسی سمت کاربر (Front-end) و هم در گروه زبان‌های سمت سرور قرار می‌گیرد.

Node.js زبانی برای توسعه وب‌سایت و فرزند جاوااسکریپت است. این زبان روی موتور جاوااسکریپت V8 اجرا می‌شود و کدهای نوشته‌شده به JavaScript را خارج از مرورگر اجرا می‌کند.

Node.js یک محیط Runtime متن‌باز و چندپلتفرمی است که می‌تواند روی ویندوز، لینوکس، یونیکس، macOS و سایر سیستم‌عامل‌ها اجرا شود. 

این زبان به برنامه‌نویسان سمت سرور اجازه می‌دهد تا از جاوااسکریپت برای نوشتن ابزارهای خط فرمان و اسکریپت‌نویسی سمت سرور استفاده کنند. 

نودجی‌اس چندین ویژگی قابل‌توجه دیگر را برای توسعه‌دهندگان Back-end ارائه می‌دهد؛ ازجمله:

• نوشتن اسکریپت‌‌های ساده و کم‌حجم
• تایپ کردن دستورات به‌شکل پویا
• مفسر ادغام‌شده با محیط توسعه
• پشتیبانی از برنامه‌نویسی شی‌گرا
• اعتبارسنجی سمت کاربر 
• جامعه حمایتی با حضور برنامه‌نویسان خبره و پشتیبانی از کدنویسان تازه‌نفس 

البته جاوااسکریپت فریم‌ورک‌های دیگری هم برای توسعه سمت سرور دارد که مشهورترین آن‌ها عبارتند از NodeJS، Express و MeteorJS.

بیشتر بخوانید: کاربرد جاوا اسکریپت چیست ؟ – ۱۱ مورد از مهم‌ترین کاربردها

2. پایتون

پایتون زبان بسیار منعطفی است که علاوه‌بر توسعه سمت سرور، در حوزه‌هایی مانند آموزش یادگیری عمیق، آموزش یادگیری ماشین و آموزش تحلیل داده هم به‌کار می‌رود. 

 این زبان برنامه نویسی سمت سرور دارای چندین کتابخانه پیچیده است که هرکدام کدهای از پیش نوشته‌شده بسیاری را در خود گنجاندند. درنتیجه، توسعه‌دهندگان سایت مجبور به نوشتن کد از ابتدا نخواهند بود. این قابلیت در زمان توسعه صرفه‌جویی زیادی می‌کند. به‌همین‌دلیل پایتون یک انتخاب عالی برای توسعه سایت سمت سرور است.

ما دلایل دیگری برای انتخاب پایتون در زمینه برنامه نویسی سایت داریم که در زیر به هرکدام از آن‌ها اشاره کردیم: 

• توسعه با کمک برنامه‌نویسی شی‌گرا 
• سهولت در درک کد
• تطبیق‌پذیری با پلتفرم‌ها و فریم‌ورک‌های متعدد
• فراوانی فریم‌ورک‌ها
• امکان یادگیری ساده به‌دلیل منحنی یادگیری کوچک

بیشتر بخوانید: مدت زمان یادگیری پایتون چقدر است؟

3. PHP

PHP، مخفف Hypertext Preprocessor، یکی از زبان های برنامه نویسی سمت سرور است که به‌طور خاص برای توسعه وب به‌کار می‌رود.

این زبان برنامه‌نویسی نیازی به کامپایلر ندارد. اگر ویژگی‌های زیر برای شما مهم هستند، انتخاب PHP به‌عنوان زبان برنامه نویسی سمت سرور، قطعا نیازهای‌تان را برآورده خواهد کرد:

•  سازگاری با پلتفرم‌های مختلف
• امکان جابه‌جایی سریع بین پلتفرم‌های متفاوت
• پشتیبانی از پایگاه‌های داده استاندارد مانند MySQL، SQLite و غیره 
• جامعه بزرگ کاربران و حمایت آن‌ها از مبتدیان در مواجه با مسائل کدنویسی

 فریم‌ورک‌های برتر در زمینه توسعه وب‌سایت اغلب متعلق به این زبان برنامه‌نویسی هستند؛ مانند لاراول و CodeIgniter.

بیشتر بخوانید: بازار کار PHP چطور است؟

3 مورد از زبان‌ های برنامه نویسی سمت کاربر

زبان های برنامه نویسی سمت کاربر با نام زبان‌های Front-end شناخته می‌شوند. توسعه فرانت بخشی از برنامه نویسی وب است که عناصر یا ویژگی‌های ظاهری سایت را توسعه می‌دهد تا بلافاصله در دسترس کاربران و بازدیدکنندگان قرار بگیرند.

به بیانی شفاف‌تر، یک توسعه‌دهنده فرانت‌اند مسئول هرچیزی است که می‌بینید؛ ازجمله طراحی صفحات، تصاویر، متن، تراز، رنگ‌ها و غیره. او تلاش می‌کند تا تجربه کاربر را تا حد امکان بدون پیچیدگی و به‌خوبی رقم بزند. همچنین آن‌ها به اشکال‌زدایی کدها می‌پردازند و ظاهر کلی سایت را بهبود داده یا المان‌های بیشتری به آن می‌افزایند. 

در ادامه این بخش از مقاله مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت، 3 مورد از زبان‌ های برنامه نویسی سمت کاربر را معرفی خواهیم کرد.

1. جاوااسکریپت 

همچنان‌که در لیست بهترین زبان های برنامه نویسی سمت سرور اشاره کردیم، جاوااسکریپت در لیست توسعه فرانت‌اند هم قرار می‌گیرد. جاوااسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی قوی در سمت کلاینت است که به‌صورت منبع‌باز دردسترس همگان قرار دارد. 

اهداف اصلی این زبان یکه‌تاز، افزایش تعامل کاربر با صفحات وب است. به‌عبارت‌دیگر، شما می‌توانید از این زبان برنامه‌ نویسی سمت کاربر برای بهبود پویایی و تعامل وب‌سایت خود استفاده کنید. 

از برترین ویژگی‌های جاوااسکریپت، مایلیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ساخت و توسعه اپلیکیشن موبایل
• ساخت و توسعه بازی
• سرعت عالی در اجرا و کدنویسی
• قابلیت توسعه ظاهر سایت و استفاده در مرورگرهای مختلف
• امنیت بسیار بالا 
• کاهش بار سرور
• تطبیق‌پذیری
• امکان یادگیری سریع 

بیشتر بخوانید: پایتون یا جاوا اسکریپت ؟ – مقایسه Python و JS به زبان ساده

2. React

React یک کتاب‌خانه توسعه رابط کاربری که با جاوااسکریپت نوشته شده است. فیس‌بوک و جامعه بزرگی از توسعه‌دهندگان زبان‌های منبع‌باز، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. اگرچه React یک کتاب‌خانه و نه یک زبان برنامه نویسی سمت کاربر است، اما استفاده گسترده‌ و فراوانی در توسعه وب دارد. 

React فراتر از پیاده‌سازی رابط‌های کاربری ساده درخشیده است؛ زیرا افزونه‌های بسیاری مانند Flux و React Native برای پشتیبانی کامل از معماری برنامه‌های پیچیده در این کتاب‌خانه جا داده شدند.

مهم‌ترین امکانات و قابلیت‌های React که اغلب در دوره‌های آموزش React تدریس می‌شوند، موارد زیر را دربرمی‌گیرند:

• سرعت بالا
•  انعطاف‌پذیری 
•  کارایی گسترده
• قابلیت استفاده در پلتفرم‌های مختلف
• ساخت و توسعه اپلیکیشن موبایل
• یادگیری آسان 
• رویکرد ماژولار و امکان استفاده مجدد و مستقل از اجزا رابط کاربری (به‌دلیل پشتیبانی از معماری Component-Based)

بیشتر بخوانید: React چیست؟ همه چیز درمورد ری اکت

3. jQuery

جی کوئری یک کتاب‌خانه برپایه جاوااسکریپت است که شعار معروفی دارد: «کمتر بنویس، بیشتر انجام بده.» هدف این کتاب‌خانه آسان کردن استفاده از جاوااسکریپت در وب‌سایت و افزایش عملکرد آن است. 

jQuery کارهای رایج زیادی را انجام می‌دهد که برای پیاده‌سازی آن‌ها به خطوط زیادی از کدهای جاوااسکریپت نیاز داریم. اما جی‌کوئری این خطوط را در روش‌هایی قرار می‌دهد که می‌توانیم با یک خط کد، هرکدام از بخش‌های کدنویسی‌شده را فراخوانی کنیم.

ما دلایل استفاده از جی‌کوئری را موارد زیر می‌دانیم:

• پلاگین‌های زیاد برای انجام امور متداول و مرتبط با برنامه نویسی سایت
• استفاده توسط رهبران تکنولوژی مانند گوگل، مایکروسافت و IBM
• مدیریت رویدادهای وب‌سایت
• پشتیبانی از AJAX 
• پشتیبانی از افکت‌ها و انیمیشن‌های متنوع
• سازگاری با انواع مرورگرها

نقشه راه برنامه نویسی سایت

نقشه راه برنامه نویسی سایت در کوئرا، از آموزش توسعه وب شروع می‌شود. سپس علاقه‌مندان با شروع آموزش جاوا اسکریپت، مهم‌ترین زبان برنامه‌نویسی فرانت‌اند را فرا خواهند گرفت.

پس از این دوره‌ها، جامپ فرانت‌اند با ری‌اکت و آموزش تایپ اسکریپت نقطه پایانی نقشه راه برنامه نویسی سایت در کوئرا هستند.

البته مهارت‌جویان امکان شرکت در بوت‌ کمپ‌ برنامه نویسی را هم دارند؛ جایی‌که مباحث پیشرفته و تکمیلی فرانت‌اند موشکافی شده و منتورهای باتجربه به همراهی و تصحیح ایرادات افراد می‌پردازند.

نقشه راه طراحی سایت

نقطه شروع نقشه راه طراحی سایت، دوره‌های آموزش HTML و CSS است. این دو زبان جزو زبانه‌های نشانه‌گذاری محسوب می‌شوند، نه زبان‌های برنامه‌نویسی. یادگیری آن‌ها بسیار ساده است؛ طوری‌که یک فرد با صرف زمان دو الی پنج ساعت در روز، می‌تواند طی یک ماه به هر دو مسلط شود.

پس از این نقطه، یادگیری طراحی رابط کاربری (UI Designing) و تجربه کاربری (UX Designing) از ضروریات در نقشه راه طراحی سایت هستند. می‌توانیم هدف از این دوره‌ها را به شکل زیر لیست کنیم:

• آشنایی با اصول طراحی وب‌سایت و استانداردهای دسترسی به صفحات
• طراحی واکنش‌گرا و تعاملی 
• بهینه‌سازی نرخ تبدیل (CRO) 
• تکمیل نقشه سفر کاربر 
• وایرفریم و ساخت نمونه‌ از برند قوی
• تسلط بر تئوری رنگ و تایپوگرافی 
• یادگیری و استفاده از ابزارها و نرم‌افزارهای طراحی

در طول این مسیر، مهارت‌آموزان طراحی ظاهر سایت با نرم‌افزارهایی مانند Figma و Adobe XD را یاد می‌گیرند.

البته در مبحث مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت، باید به این نکته مهم اشاره کنیم که طراحان سایت نیاز به مهارت‌های ارتباطی قوی هم دارند؛ مهارت‌هایی مانند برقراری ارتباط صحیح با مشتریان، مذاکره و امکان همکاری و همراهی با تیم، از جاده‌های پهناور نقشه راه طراحی سایت هستند. تمام این مهارت‌ها در راستای درک نیازهای مشتری، پیاده‌سازی انتظارات او و اطمینان از پیشرفت پروژه در مسیر درست قرار می‌گیرند. 

5 مورد از راه‌ های کسب درآمد از برنامه نویسی و طراحی سایت

پس از مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت، به موضوع مهم کسب درآمد از این دو حرفه می‌پردازیم.

راه های کسب درآمد از برنامه نویسی و طراحی سایت متنوع هستند؛ از فریلنسری و همکاری با شرکت‌های دیگر تا راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی و فروش محصولات آموزشی. در ادامه به 5 مورد از متداول‌ترین راه‌های کسب درآمد از این دو شغل خواهیم پرداخت.

1. فریلنسری

فریلنسری از متداول‌ترین راه های کسب درآمد از برنامه نویسی و طراحی سایت است. شما می‌توانید خدمات خود را در پلتفرم‌های ایرانی مانند «پونیشا» و «انجام میدم» عرضه کنید. اگر می‌توانید با شرکت‌های بین‌المللی ارتباط بگیرید، فعالیت در Upwork، Freelancer یا Fiverr را پیشنهاد می‌دهیم. در این حالت درآمد شما به دلار پرداخت خواهد شد.

بیشتر بخوانید: فریلنسر کیست و فریلنسری چیست؟ – معرفی 12 سایت فریلنسری ایرانی و خارجی

2. ایجاد و فروش قالب‌های وب‌سایت

اگر در طراحی سایت مهارت دارید، می‌توانید قالب‌های وب‌سایت (Website Templates) یا تم‌هایی را برای سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، جوملا یا دروپال بسازید. فروش این قالب‌ها در سایت‌های ژاکت، راست‌چین، ThemeForest و TemplateMonster درآمدهای خوبی برای شما خواهند ساخت.

بیشتر بخوانید: ۸ راه واقعی برای کسب درآمد دلاری با برنامه نویسی که باید بشناسید

3. توسعه فروشگاه‌های اینترنتی

صنعت تجارت الکترونیک در حال تجربه رونق روزافزون است و کسب‌وکارها برای ساخت و نگهداری فروشگاه‌های آنلاین خود، به توسعه‌دهندگان ماهر نیاز دارند. تخصص در برنامه نویسی فروشگاه‌های اینترنتی، از پرسودترین راه های کسب درآمد از برنامه نویسی و طراحی سایت هستند؛ زیرا این پلتفرم‌ها به ویژگی‌ها و عملکردهای پیچیده‌ای نیاز دارند.

بیشتر بخوانید: ۴۰ ایده برنامه نویسی و ساخت اپلیکیشن قابل اجرا و پول‌ساز در سال ۲۰۲۴

4. میزبانی وب و نگهداری از هاست

اگر برنامه نویس سایت هستید، این گزینه را پیشنهاد می‌دهیم. ارائه بسته‌های میزبانی وب (Web Hosting) و نگهداری از سرورها، برای بسیاری از افراد غیرفنی سخت و پیچیده است. مدیریت خدمات هاستینگ و انجام به‌روزرسانی‌ها و پشتیبان‌گیری‌های منظم، جزو مسئولیت‌های شما هستند که احتمالا سختی زیادی نخواهند داشت.

5. تدریس و آموزش

اگر در طراحی و توسعه وب تجربه دارید، مهارت‌ها و تخصص خود را به دیگران آموزش دهید. دوره‌های آنلاین، کارگاه‌های آموزشی یا وبینارهای کاربردی، از بهترین راه های کسب درآمد از برنامه نویسی و طراحی سایت هستند.

بیشتر بخوانید: بهترین کانال یوتیوب آموزش برنامه نویسی – ۸ کانال برتر برای تازه‌کاران و حرفه‌ای‌ها

مقایسه درآمد برنامه نویسی و طراحی سایت در ایران و سه کشور دیگر

در بخش آخر مقاله مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت، مایلیم درآمد این دو شغل را با یکدیگر مقایسه کنیم. بنابراین مقایسه درآمد برنامه نویسی و طراحی سایت را در قالب یک جدول ارائه خواهیم داد.

منابع این اطلاعات، وب‌سایت‌های ایران‌سلری، دارکوب، Indeed و Glassdoor هستند. تمام حقوق‌ها در سال 1403 (2024 میلادی) برای این جایگاه‌های شغلی درنظر گرفته شدند.

کشور	طراحی سایت	برنامه نویسی سایت
ایران	40-5 میلیون تومان (ماهانه)	60-5 میلیون تومان (ماهانه)
آلمان	€33K – €49K (سالانه)	€43K – €64K (سالانه)
هلند	€29K – €38K (سالانه)	€3K – €4K (ماهانه)
کانادا	$48,750 – $93,188 (سالانه)	$51,555 – $95,402 (سالانه)

آنچه در مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت خواندیم

مقایسه برنامه نویسی و طراحی سایت برای تمام مهارت‌جویان حوزه‌ توسعه وب‌سایت مهم است؛ زیرا مسیر شغلی و آینده آن‌ها را مشخص می‌کند. برنامه‌نویسان سایت را معمولا با عنوان شغلی «توسعه‌دهندگان وب» می‌شناسیم. متخصصانی که با استفاده از زبان‌های سمت سرور مانند PHP، پایتون و گولنگ، قادر به تبدیل طرح‌های گرافیکی به کدهای کاملا بهینه‌شده هستند. از طرفی دیگر، طراحان وب‌سایت با استفاده از ذوق هنری و خلاقیت خود، طرح‌های اولیه را با ابزارهای گرافیکی مانند Figma و Adobe XD می‌سازند. البته این متخصصان به زبان‌های نشانه‌گذاری و استایل‌دهی مانند HTML و CSS هم مسلط هستند. بنابراین پاسخ به سوال «برنامه نویسی یا طراحی سایت»، مستلزم آگاهی از مباحث هر دو حوزه و تطبیق پیش‌نیازهای هرکدام با شرایط فردی خودتان خواهد بود.

سوالات متداولی که شما می‌پرسید